به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران» قیمت‌گذاری اختیار خرید (call option)، مثل هر چیز دیگر در بورس ­ها مثل وال‌استریت، بر پایه عرضه و تقاضایی که توسط فروشندگان و خریداران آن قرارداد اختیار معامله در هر نقطه از زمان خلق می‌شوند، انجام می‌پذیرد. در فراسوی این توضیح ساده قیمت‌گذاری قرارداد اختیار معامله به کمک عرضه و تقاضا، باید دانست که ریاضی‌دانان وال‌استریت فرمول­ هایی را برای قیمت منصفانه (قیمت تابلو) یک برگ اختیار معامله خرید (call) یا فروش (put) ارائه نموده ­اند.

یکی از متداول­ترین و مشهورترین آن­ها «مدل قیمت‌گذاری اختیار معامله بلک- شولز( BS)» است که کاملاً پیچیده بوده که حتی اشاره به آن از دامنه و حوصله این یادداشت­ ها خارج است، ولی آنچه آن مدل می­ گوید آن است که عوامل عمده­ای که بر قیمت قراردادهای اختیار معامله اثرگذارند، عبارت‌اند از:

1. تفاوت بین قیمت توافقی اختیار معامله و قیمت جاری دارایی پایه موردنظر (سهام، ذرت، طلا، نفت و...)
2. تعداد روزهایی که تا تاریخ انقضا باقی‌مانده است
3. نوسانات انتظاری در سهم یا دارایی پایه

آشکار است که تفاوت میان قیمت توافقی و قیمت جاری مهم‌ترین عامل به‌حساب می­آید. حق خرید گوگل (GOOG) به ۷۰۰ دلار، وقتی آن سهم ۶۰۰ دلار است می­بایست ارزش کمتری از حق خرید آن در ۶۵۰ دلار داشته باشد. به همین ترتیب –در خصوص عامل دوم-، حق خرید گوگل برای ۳ ماه به ۶۵۰ دلار می­بایست ارزشی بیشتر از حق خرید آن برای ۳۰ روز داشته باشد. در مورد عامل سوم یعنی نوسان پذیری، ازآنجاکه goog به سهولت می­تواند در یک روز نوسان ۱۰ دلاری داشته باشد، قرارداد اختیار معامله گوگل بایستی بیشتر از قرارداد جنرال الکتریک (GE) باشد که نوسان قیمت سهام روزانه آن ۵۰ سنت یا کمتر است.

وقتی شما درک و فهم درستی از ۳ عنصر گفته‌شده پیدا کردید بدین مهم فکر کنید که قیمت اختیار معامله از دو عنصر اصلی تشکیل‌شده است: ارزش آن در شرایط (ITM)In  – THE – Money } } که بدان ارزش ذاتی می­گویند و «ارزش زمانی» (که آن را «صرف ریسک» (Risk Premium) نیز می­نامند). یک قرارداد اختیار خرید (Call option) جهت خرید تعدادی از سهام اپل (AAPL) به ۳۳۵$ وقتی‌که آن سهم به ۳۴۰ دلار معامله می‌شود. در شرایط (ITM) ۵ دلار است و لذا شما درمی‌یابید، حداقل قیمت آن ۵ دلار خواهد بود. شاید شما مطلع شوید که آن قرارداد اختیار معامله دربورس به ۶ دلار معامله می­شود. به این اضافه ارزش یک‌دلاری «ارزش زمانی» و یا «صرف ریسک» می‌گویند و بیان‌گر آن مبلغ اضافی است که آن بازار تمایل دارد بپردازد و این علامت را به فعالان بازار بدهد که قیمت سهام اپل به روند صعودی خود ادامه می­دهد.

برای شناخت بهتر قیمت‌گذاری یک قرارداد اختیار خرید، اجازه دهید به سه عامل اثرگذار گفته‌شده در بالا نگاهی دوباره و عمیق تر داشته باشیم. در مورد عامل اول یعنی تفاوت قیمت توافقی آن اختیار معامله و سهم پایه موردنظر (Underlying). امیدوارم این امر روشن شده باشد که اگر سهم اپل به قیمت ۳۰۰ دلار باشد آنگاه   " اختیار خرید" ۳۱۰ دلاری بایستی گران‌تر از اختیار ۳۲۰ دلار باشد و اختیار خرید ۳۲۰ دلاری از ۳۳۰ دلاری گران‌تر خواهد بود؛ آشکار است شانس بیشتری برای سهم اپل وجود دارد که به‌اندازه ۱۰ دلار افزایش یابد تا ۲۰ دلار.

وقتی به جدول قیمت­ های اختیارهای معامله اپل در بورس نگاه می­کنید خواهید دید اختیار خریدهای با قیمت توافقی کمتر نسبت به آن‌هایی که قیمت‌های توافقی بالاتر دارند گران‌تر هستند.

دومین عامل مهم اثرگذار بر قیمت آن قرارداد، تعداد روزهایی هستند که به تاریخ انقضای قرارداد اختیار خرید یا فروش باقی‌مانده است. اگر امروز اول ژانویه است و ما قیمت اپل را برای اختیار خرید ژانویه که  ۳۱۰ دلار می باشد را با اختیار خرید آن برای فوریه که ۳۱۰ دلار است مقایسه کنیم، اختیار معامله ژانویه ۱۵ روز، ولی اختیار معامله فوریه ۴۵ روز تا تاریخ انقضا فاصله‌دارند. لذا انتظار داریم که اختیار معامله­های فوریه گران‌تر از اختیار معامله­ های ژانویه باشد.

برای مثال، در مورد تابلوی سهام اپل، اولین اختیار معامله ارائه‌شده به قیمت ۳۵۰ دلار اختیار خرید برای چهارم فوریه ۲۰۱۱ به ۵۰/۳۱ دلار قیمت‌گذاری شده است و دومین اختیار نیز ۳۰۵ دلار برای نوزدهم فوریه ۲۰۱۱ به ۲۵/۳۲ قیمت خورده است. این ۱۵ روز اضافی باعث افزایش ۰.۷۵$ به قیمت آن قرارداد اختیار معامله ‌شده است.

سومین عامل اثرگذار بر قیمت آن قراردادها نوسان پذیری انتظاری آن سهم در روزهای باقیمانده به تاریخ انقضای آن است. طبیعی است که قیمت اختیار معامله‌های پرنوسان ، گران‌تر از قیمت قرارداد اختیار معامله‌های با نوسانات کم هستند. سهامی که غالباً نوسانی چند دلاری در روز دارند (مثل گوگل) عموماً قراردادهای اختیار معامله گران‌تری در مقایسه با سهامی که فقط یک یا دو ده سنتی (Dime) یعنی ده تا بیست سنت، در روز نوسان می­کنند، هستند (جنرال الکتریک). در مورد نوسان پذیری ذکر این نکته اهمیت دارد که قراردادهای اختیار معامله غالباً در عرض هفته‌ای که سود انتظاری اعلام می‌شوند قیمت بالاتری پیدا می­کنند.

چرا چنین است؟ زیرا روزهای پر نوسان برای سهام روزهایی هستند که سودهای سورپرایزی اعلام‌شده‌اند.

لذا منطقی است، اختیار خرید فوریه ۳۱۰ دلاری گران­تر از اختیار معامله خرید ۳۱۰ دلاری ژانویه باشد و اختیار معامله مارس برای ۳۱۰ دلار گران‌تر از فوریه آن قرارداد باشد. برای شمارش روزهای باقی‌مانده به انقضای قراردادهای اختیار خرید، متوجه ایام تعطیل در کشور خود، باشید.