به گزارش اختصاصی گروه مطالعات «کالاخبر»، بورس کالا و معاملات آتی برزیل بزرگترین و مهمترین بورس کالای آمریکای لاتین است. ۲۹ بورس بسیار کوچکتر نیز در برزیل فعالیت دارند که در سرتاسر این کشور پراکنده اند. این بورس ها در زمینه معاملات کالا برای تحویل فوری یا تحویل در آینده فعالیت دارند، ولی شبکه الکترونیکی که بیشتر بورس های کشور را با یکدیگر مرتبط می کند، معامله قراردادهای آتی را نیز امکان پذیر می کند.
بورس کالا و معاملات آتی برزیل در جولای سال ۱۹۸۵ تأسیس گردید و معاملات خود را از ژانویه سال بعد آغاز کرد. در ماه می سال ۱۹۹۱، این بورس برای ادغام با بورس کالای سائوپولو  که در سال ۱۹۱۷ تأسیس شده بود، موافقتنامه ای عملیاتی را امضا کرد. بورس کالای سائوپولو نخستین موسسه برزیلی بود که معاملات سلف را ارائه کرد.

بخش کشاورزی بنیان اصلی بورس برزیل

با گذشت زمان، این بورس، سنتی غنی را در معامله کالاهای کشاورزی، به ویژه قهوه و گاو زنده بنیان نهاد. در ۳۰ ژوئن سال ۱۹۹۷، موافقتنامه عملیاتی دیگری با بورس برزیلی معاملات آتی ریودوژانیرو که در سال ۱۹۸۳ تأسیس شده بود، به امضا رسید. هدف از این موافقتنامه تقویت بازار کالای داخلی و تحکیم جایگاه بورس کالا و معاملات آتی برزیل به عنوان مرکز اصلی معامله مشتقات در بازار مشترک جنوب بود که با ورود برزیل به دوران دردناک تعدیل ساختاری برای اعاده ثبات اقتصاد کلان اهمیت بیشتری می یافت.

معامله ارزهای خارجی و اوراق قرضه

این بورس در طول این سال ها، فعالیت های خود را به ارزهای خارجی و اوراق قرضه با درآمد ثابت نیز گسترش داد. با این ابتکارات، بورس کالا و معاملات آتی برزیل ظرفیت خود برای تبدیل شدن به اتاق پایاپای اصلی آمریکای لاتین را افزایش داد و به ارایه مجموعه یکپارچه ای از خدمات پایاپای ارز خارجی، اوراق قرضه و مشتقات پرداخت. معاملات در این بورس در صحن معاملات و تالار صورت می گیرد.

رشد معاملات الکترونیک

در سال ۲۰۰۰ معاملات الکترونیکی نیز در این بورس از طریق سیستم معاملات جهانی  (GTS) آغاز شد و بنابراین در حال حاضر، معاملات به هر دو شیوه معامله در صحن بورس و معاملات الکترونیکی انجام می شوند. با وجود این، در سال های اخیر، حجم معاملات به سوی سکوهای الکترونیکی بورس گرایش یافته است. در سال ۲۰۰۶، برای نخستین بار اکثر قراردادهای این بورس به صورت الکترونیکی معامله شد.

از معاملات فیزیکی تا قراردادهای آتی

در بورس BM&F قرادادهای آتی و اختیار معامله مالی (شاخص سهام، نرخ بهره، ارز)، قرادادهای آتی و اختیار معامله کالا از جمله قراردادهای خرد، ثبت قراردادهای سواپ و اختیار معامله فرابورس، اوراق قرضه دولتی و ثبت و مزایده حق انتشار کربن قابل معامله است.

در بخش بورس کالای BM&F معاملات نقدی کالای فیزیکی، ثبت قراردادهای سلف نیز انجام می شود و بازار فرعی برای ابزارهای تأمین مالی روستایی و یا اوراق بهادار بخش کشاورزی در نظر گرفته شده است.

در این بورس، کالاهای معامله شده عبارتند از قهوه عربی، قهوه روبوستا کونیلون، ذرت، کتان، شکر، الکل، اتانول، چارپایان پرواری، طلا، دام زنده، دانه سویا.

اجرای سیاست های کشاورزی دولت در بستر بورس

در برزیل، معاملات بورس از اوایل سده بیستم که برای نخستین بار در بورس کالای سائوپولو آغاز شد همواره قانونی بوده است. با وجود این، نوسان میزان دخالت دولت در بخش کشاورزی دامنه فعالیت بورس در طول زمان را با تغییراتی همراه کرده است. همچون سایر کشورهای امریکای لاتین، تلاش این بورس برای یافتن جایگاهی در بازارهای کالا که اغلب تحت فشار دخالت  های دولت بوده اند، به ایجاد کاربردهای جدید متعدد برای مکانیزم های بورس منجر شده است. برنامه های دولت برزیل که از طریق وزارت کشاورزی و وزارت توسعه کشاورزی اعمال می شد، خدمات بسیاری را در اختیار کشاورزان خرده پا قرار داده که امروزه بسیاری از این طرح های حمایت در بورس کالا و معاملات آتی برزیل صورت می گیرد. در نتیجه، بورس معاملات آتی کالاهای برزیل راه های دیگری را برای ارایه خدمات به بخش تجاری و کشاورزان خرده پا ایجاد کرده است که از جمله می توان به مکانیزم های اجرای سیاست های کشاورزی دولت اشاره کرد. 

راه اندازی معاملات آتی کربن برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای

در سپتامبر سال ۲۰۰۵، بورس معاملات آتی کالاهای برزیل واحد کربن خود را راه اندازی کرد. هدف اصلی این ابتکار، تغییر نگاه ها به بازار کربن برزیل بود که مشوق هایی را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ایجاد می کرد. این بخش از طریق سیستم الکترونیکی ای عمل می کند که برای ثبت برخط پروژه هایی که براساس اصول پروتکل کیوتو از پتانسیل تولید اعتبارات کربن برخوردارند، طراحی شده است.

تجاری سازی اقتصاد کشاورزی برزیل

به طور خلاصه، دستاورد اصلی بورس کالا و معاملات آتی برزیل در شرایط محلی، تأمین ابزارها و خدماتی است که از تجاری سازی اقتصاد کشاورزی برزیل حمایت کرده اند. این هدف با اقدامات زیر تحقق یافته است:

•        میسر ساختن ورود جریان موثر سرمایه به این بخش، با تأمین بازارهای جانبی برای ابزارهای تأمین مالی. بورس معاملات آتی و کالای برزیل با هماهنگی بانک مرکزی برزیل فعالیت کرده که نهاد اصلی ارایه وام های روستایی (در خارج از برنامه یارانه دولتی) در کشور است.

•        پوشش ریسک قیمت انواع محصولات از طریق بازار قراردادهای آتی.

•        افزایش کارایی، شفافیت و ماندگاری سیاست های دولت با تأمین راهکارهای مبادله برای دخالت های دولت در حوزه های خرید و تأمین مالی.

•        یکپارچه سازی بازار فیزیکی محلی از طریق شعبه های بورس کالای برزیل.

•        تسهیل توسعه بازار اصلی صادرات از طریق فعالیت های مختلف در تحکیم پیوندها با چین.

مشارکت مستقیم در بازارهای کشاورزی بورس کالا و معاملات آتی برزیل در شهرها و بخش تجارت کالاهای کشاورزی متمرکز بوده است. در این میان بورس کالا و معاملات آتی برزیل در زمینه یافتن فرصت  های مرتبط با تسهیل تجارت بین المللی از جمله یکپارچه سازی منطقه ای بازارهای کالای امریکای لاتین و تحکیم پیوندهای صادرات کالاهای کشاورزی میان برزیل و چین نیز فعال بوده است. ابتکارات اصلی که اخیراً در این ارتباط اجرا شده، شامل برنامه توزیع معاملات قراردادهای مشتقات برای گسترش مشارکت در بخش کالاهای کشاورزی، ادغام (منطقه ای) با بورس آتی های روساریو (ROFEX) آرژانتین و رویه تسهیل صادرات دانه های سویا به چین هستند.