«پایگاه خبری بورس کالای ایران»، شنبه هفته گذشته بود که معاملات قرارداد آتی کنجاله سویا در مراسمی رسمی با حضور مدیران ارشد بازار سرمایه، وزارت جهاد کشاورزی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و انجمن ها و تشکل های بازار نهاده های دام و طیور برگزار شد. نکته حائز اهمیت در این مراسم، حضور مهندس علی اکبر مهرفرد، قائم مقام جدید وزیر جهاد کشاورزی در امور بازرگانی بود که این حضور، نشان دهنده اهمیت این وزارتخانه به برنامه های بورس کالای ایران در راستای توسعه مبادلات بخش کشاورزی است. همچنین طی ماه های اخیر شاهد حمایت های محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی از اجرایی شدن ماده 33 قانون بهره وری کشاورزی از طریق بورس کالای ایران بوده ایم که این حمایت ها به مصوبه هیات دولت و اجرای طرح قیمت تضمینی دو محصول جو استان کرمانشاه و ذرت استان خوزستان به جای خرید تضمینی منجر شد.

 در این بین بررسی ها نشان می دهد که یکی از اصلی ترین مشکلات حوزه کشاورزی به بخش بازرگانی بر می گردد؛ چراکه مسئولان از یک طرف بایستی به مشکلات تولید کنندگان رسیدگی کرده و با حمایت های لازم موانع پیش روی تولید را بردارند و از طرف دیگر حامی مصرف کننده باشند و زمینه را برای دریافت محصول ارزان و با کیفیت فراهم کنند. در این شرایط توصیه می شود که وزارت جهاد کشاورزی در راستای حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده، بیش از گذشته به بورس کالای ایران اعتماد کرده و مقدمات حضور بازیگران بخش کشاورزی به این بازار قانومند را فراهم کند. تجربیات کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دنیا نیز نشان می دهد که مسوولان و فعالان بخش کشاورزی از طریق بازار شفاف، مدرن و قانونمند بورس کالا می توانند در تنظیم بازار محصولات کشاورزی موفق باشند. بورس های کالایی به دلیل قوانین و ضوابطی کارا و یکسان، تولید کننده را به سمت تولید محصول استاندارد و با کیفیت و عرضه بدون واسطه در بورس هدایت می کند و در مقابل مصرف کننده این محصولات را نیز از طریق معاملات نقد، نسیه و سلف به راحتی با تولید کننده در ارتباط قرار می دهد؛ در عین حال دست واسطه و دلال و سلف خران از بازار محصولات کشاورزی حذف می شود و سود واقعی به تولیدکننده می رسد. همچنین مطالعات بین المللی در زمینه توسعه بورس های کالایی بیانگر آن است که وجود بورس کالا ریسک های مختلف بخش کشاورزی را پوشش می دهد؛ به طوریکه این بازار، ریسک عدم اطمینان معامله گران از کیفیت و کمیت محصول، بازگشت دارایی و سرمایه، اطمینان به شرکای تجاری و انجام تعهدات و نوسانات قیمت را پوشش می دهد و به نظر می رسد که وقت استفاده کامل از ظرفیت های بورس کالای ایران برای نظامند کردن مبادلات بخش کشاورزی کشور نیز فرارسیده است.

در پایان امیدواریم حرکت مثبتی که در وزارت جهاد کشاورزی در خصوص حمایت از بورس کالای ایران آغاز شده است، با حضور مهندس مهرفرد، قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی در امور بازرگانی سرعت بگیرد و در آینده نزدیک شاهد گذر از مبادلات سنتی و ناکارآمد فعلی به خرید و فروش مدرن کالاهای کشاورزی در تالار بورس کالای ایران باشیم.

*دکترمژده ملایی، مدیر عامل کارگزاری توسعه کشاورزی