به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، اما موضوعی که نباید آن را فراموش کرد این است که تنها محصولات بخش کشاورزی نباید به ایجاد ساز و کار صندوق‌های کالایی کشاورزی منجر شود، بلکه باید این سیاست را برای تامین امنیت هرچه بیشتر و نقطه‌ای امن برای مواد اولیه از جمله کشاورزی، فلزات، مواد معدنی و... در نظر گرفت. در این زمینه نیم‌نگاهی به تجربه کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد که این کشورها قدم اولیه را برای صنعتی شدن و توسعه با تولید امن محصولات کشاورزی، مخصوصا غلات برداشته‌اند، به‌طوری‌که کشورهای توسعه یافته‌ای همچون آمریکا، آلمان، فرانسه از تولید محصولات کشاورزی عقب‌نشینی نکرده بلکه چندبرابر نیاز خود به محصولات کشاورزی پایه مخصوصا غلات را تولید می‌کنند. همین رویکرد مهم یعنی تولید بیشتر از مصرف داخلی به تنهایی چارچوبی را ایجاد کرده که امنیت غذایی برای این کشورها قطعی شده است. کلید واژه امنیت یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که در ارتباط با محصولات کشاورزی به وفور استفاده می‌شود؛ محصولات کشاورزی به‌عنوان پایه‌ای برای تولید محصولات غذایی پیوسته از اهمیتی حیاتی برخوردارند که در برخی موارد حتی با تهدیداتی روبه‌رو شده‌اند، به‌عنوان مثال در دولت دهم میزان ذخایر گندم در برخی استان‌ها به سه روز رسیده بود.
به گزارش «ایسنا» انبارهای خالی گندم در روزهای آغاز کار دولت یازدهم یکی از معضلاتی بود که رئیس‌جمهوری کشور به آن اشاره می‌کند. دوازدهم مرداد سال ۱۳۹۲ که دولت یازدهم با ریاست حسن‌روحانی کار خود را آغاز کرد با مشکلی بزرگ به نام پایین بودن ذخایر استراتژیک کشور از کالاهای اساسی به‌ویژه گندم مواجه بود، چراکه براساس گفته رئیس‌جمهوری به‌صورت میانگین حدود ۱۸ روز ذخیره استراتژیک گندم در کشور وجود داشت و میزان این ذخایر در برخی از استان‌های ساحلی به سه روز رسیده بود، حال آنکه اکنون این عدد به ۳۲۱ روز یعنی حدود یک سال رسیده است. اما تولید امن محصولات کشاورزی به چه فاکتورهایی اشاره دارد؟ از این نگاه امنیت کالایی که از طریق ساز و کارهای موجود و در حال ایجاد در بورس کالا مورد توجه قرار می‌گیرد از مواردی است که می‌تواند به ایجاد فضایی امن هم برای عرضه این محصولات و هم برای نگهداری و انبارداری آنها منجر شود. در واقع صندوق‌های کالایی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی در زمینه محصولات کشاورزی موجب بیمه این محصولات می‌شود و امنیت تولید کالاهای اساسی کشاورزی را تضمین می‌کند، از این باب ذخیره‌سازی محصولات کشاورزی در ارتباط با صندوق‌های کالایی از مهم‌ترین اقداماتی است که امنیت تولید کالاهای اساسی و استراتژیک را که کالاهای کشاورزی یکی از آن موارد است، تضمین می‌کند.
در زمینه ایجاد صندوق‌های کالایی سرمایه‌گذاری نیاز به ایجاد پیش‌زمینه‌های متعددی است که از طریق همکاری و هماهنگی ارگان‌های متفاوت رقم خواهد خورد که از آن جمله می‌توان به همکاری سازمان‌های بورس، بورس کالا و بانک کشاورزی اشاره کرد، در این زمینه حسین خزلی‌خرازی، مدیرعامل کارگزاری بانک کشاورزی مهم‌ترین نقش را در ارتباط با ایجاد زیرساخت‌های این ابزار متعلق به بورس کالا می‌داند، وی در پاسخ به این سوال که زمینه‌های ایجاد سرمایه‌گذاری کالایی برای محصولات کشاورزی چگونه است و چه کالایی بیشترین پتانسیل جذب را در این صندوق‌ها دارند، می‌گوید: هفته گذشته امیدنامه و دستورالعمل تاسیس «صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی» که با مفهوم «ای‌تی‌سی» در بورس‌ها شناخته می‌شوند و قبلا از سوی بورس کالا به سازمان بورس پیشنهاد داده شده بود به تصویب رسید و سازمان بورس این دستورالعمل را به ما ابلاغ کرد، این صندوق‌ها براساس این دستورالعمل روی گواهی سپرده کالاها سرمایه‌گذاری می‌کنند، همان طور که می‌دانید در مورد طلا و زعفران، گواهی سپرده در بورس کالا فعال است و طلا و زعفران به گواهی سپرده تبدیل شده است، اما در ادامه و در سال جاری قصد داریم برای ذرت و جو این کار را انجام دهیم.
خرازی در ادامه و در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به ضرورت ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی در بخش کشاورزی که در قانون برنامه ششم توسعه نیز به آن اشاره شده است چه زمان و هزینه‌ای برای انجام این کار لازم خواهد بود، می‌گوید: اگر این موضوع تا امروز زمان برده و به درازا کشیده شده به این دلیل است که ما منتظر ابلاغ دستورالعمل و امیدنامه صندوق‌های کالایی بوده‌ایم، ظرف یک ماه آینده این صندوق تاسیس خواهد شد. در ادامه برآوردی هم از هزینه‌های صندوق نداریم ولی معمولا در امیدنامه باید هزینه‌های اجرا و تاسیس صندوق دیده شود. وی نقش بورس کالا در ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی را به‌عنوان مهم‌ترین بخش عنوان کرده و می‌گوید: با توجه به گواهی سپرده کالایی ذرت و جو و با توجه به اجرای ماده ۳۳ قانون بهره‌وری بخش کشاورزی زیرساخت مهم این موضوع در بورس کالا ایجاد شده است، هرچند هنوز نیاز به ارتقا در این زمینه وجود دارد که اتصال انبارها و صدور الکترونیک گواهی سپرده یکی از موارد ارتقا در این زمینه است که در بورس کالا ایجاد شده و با توجه به تجربه دو ساله بورس کالا در معاملات گواهی سپرده ذرت و جو، صندوقی که این گواهی سپرده‌ها را خرید و فروش کند هم امکان تاسیس دارد.
خزلی افزود: در این زمینه امیدواریم که سیلوهای گندم را هم به بورس کالا متصل کنیم و از سال‌های آینده دولت بتواند گندم را هم در قالب ماده ۳۳ در بورس کالا به‌صورت گواهی سپرده ولی مستقیم و از طریق کشاورزان گندم کار به سیلوها تحویل دهد و گواهی سپرده‌شان را در بورس کالا عرضه کنند که از این طریق هم خریداران می‌توانند این گواهی سپرده را (مصرف‌کننده‌های گندم) استفاده کنند و هم صندوق‌های آی‌تی‌سی برای بازارگردانی و سرمایه‌گذاری روی گواهی سپرده‌ها می‌توانند وارد شوند. خرازی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دستورالعمل اجرایی ایجاد صندوق‌های استراتژیک کالایی در بخش کشاورزی چگونه باید باشد و چه نهادها یا شرکت‌هایی یا تامین سرمایه‌هایی باید در آن مشارکت کنند و حضور آنها چه منافعی را برای خودشان به همراه دارد، می‌گوید: دستورالعمل تاسیس صندوق‌های کالایی و امیدنامه و اساسنامه آن توسط سازمان بورس ابلاغ شده و ما مشغول اقدام روی این دستورالعمل هستیم، از لحاظ ساختاری تفاوتی بین یک صندوقی که روی طلا و زعفران معامله می‌کند یا صندوقی که گواهی‌های ذرت و جو را خریداری می‌کند وجود ندارد.اما در امیدنامه آنها با توجه به انبارپذیر بودن این کالاها و با توجه به سررسید گواهی سپرده‌ها در امیدنامه‌های آنها باید تغییراتی را برای هر کالای خاص پیش‌بینی کرد.هنوز کسی در ایران تجربه تاسیس صندوق کالایی را ندارد، همه تامین سرمایه‌ها، بورس کالا و مدیران سازمان بورس که نظارت‌کننده و تنظیم‌کننده این امور هستند، در حال تجربه راه‌اندازی صندوق کالایی هستیم.
منبع: دنیای اقتصاد
ارسال نظر