- محمود الهی‌فرد، کارشناس بازار سرمایه
چگونه عرضه تلفیقی به کمک قراردادهای پریمیوم میتواند موجب ایجاد تعادل در بازار کالاها شود؟
در این خصوص قبل از هر چیزی باید در رابطه با الگوی نظام‌بخشی بازار توضیح داد. این الگو جهت ساماندهی به وضعیت عرضه و تقاضا در بازار طراحی شده و هدف آن تامین کامل نیاز بازار به مواد اولیه و کالاها است. بازار محصول های مختلف قابل عرضه در بورس به دو دسته تقسیم می‌شوند. محصول هایی که با مازاد عرضه مواجه‌اند و محصول هایی که با کمبود عرضه در بازار روبه رو هستند.
در خصوص محصول هایی که با کمبود عرضه در بازار روبه‌رو هستند، مقرر شده عرضه‌کننده عمده نسبت به تامین کسری بازار از منابع خارجی اقدام کند و در بازار از طریق بورس کالا به صورت عرضه‌های تلفیقی عرضه کند و این اقدام تا زمانی که نیاز بازار به طور کامل تامین شود و کسری در بازار نباشد، ادامه پیدا می کند. در عرضه تلفیقی، تولیدکننده تناژ قابل تولید خود را در بورس به همراه درصدی که از محل واردات تامین میشود، عرضه کرده و قیمت آن نیز طبق میانگین وزنی عرضه تولیدات داخلی و بر اساس قیمت پایه و قیمت تمام شده واردات تعیین خواهد شد.
به‌عنوان مثال، اگر عرضه‌کننده‌ای همانند فولاد مبارکه قرار باشد حدود ۲۵۰ هزار تن ورق گرم از محصول تولیدی خودش را در بورس کالا عرضه کند و ۵۰ هزار تن از همین کالا را از محل واردات تامین کند که جمعا ۳۰۰ هزار تن ورق گرم در بازار عرضه نماید، عرضه تلفیقی در واقع میانگینی موزون با ضریب ۵ برابری از عرضه داخلی و ضریب یک از عرضه وارداتی خواهد بود، که میانگین قیمت خودش را می‌سازد و تعیین‌کننده قیمت پایه خواهد بود. البته در ادامه این عرضه میتواند رقابت داشته باشد و محدودیتی برای رقابت و سقف قیمتی در بورس کالا اعمال نخواهد شد.
فولاد مبارکه اصفهان، عرضه تلفیقی محصول های خود را از آذر سال گذشته آغاز کرده و در نخستین مرحله، محصول های گرم این عرضه انجام گرفته است و قرار است این روند ادامه یابد.
در این طرح، سعی بر این است که مواد اولیه زنجیره فولاد به‌صورت کامل تامین شود. به عبارت دیگر، در مرحله نخست، باید مواد اولیه شرکت‌های فولادساز از طریق شرکت‌های معدنی به‌طور کامل تامین شود که آن‌ها بتوانند با ظرفیت کامل تولیدات خود را انجام دهند. در کنار آن، قرار است سامانه تجارت نیز به ساماندهی بازار و نظام‌بخشی عرضه‌ها و تقاضاهای بازار کمک کند که با ثبت تولیدات و عرضه‌های تمامی تولیدکنندگان و از طرفی خرید شرکت‌ها بتوان به وضعیت بازار سامان داد و وارداتی که انجام میشود کمبود بازار را جبران کند.
در شرایطی که عرضه، مازاد بر تقاضا باشد به غیر از تولیدکنندگان (تولیدکنندگان صنایع پایین دست که طبق سیستم بهین یاب مجاز به خرید کالای مورد نظر است)، سایر متقاضیان نیز می‌توانند در بورس کالا اقدام به خرید کنند، اما در شرایطی که مازاد تقاضا نسبت به عرضه داشته باشیم تا زمانی که عرضه‌کننده عمده نتواند بیش از ۹۵ درصد از نیاز بازار را تامین کند، مقرر شده که تنها تولیدکنندگان (متقاضیان تولیدکننده که طبق سیستم بهین یاب دارای سهمیه خرید هستند) مجاز به خرید باشند. همچنین مقرر شده در صورت عرضه کافی در بورس کالا، سقف بهین‌یاب حذف شود و تولیدکنندگان تا حد مورد نیاز خود اقدام به خرید کنند و محدودیتی جهت خرید در یک سقف مشخص وجود نداشته باشد.
در جهت اجرایی نمودن اهداف عرضه تلفیقی که هدف عمده آن تنظیم بازار و ایجاد تعادل در بازار محصول هاست، قراردادهای کشف پریمیوم به عنوان یکی از روش‌های انجام معاملات در بورس کالای ایران است که میتواند به تعادل بازار کمک کند.
از این نویسنده همچنین بخوانید:
ارسال نظر