به گزارش «کالاخبر»؛ محمد متقی، سرپرست دفتر توسعه صنایع پایین‌دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در دومین همایش ملی چشم‌انداز اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران ١۴٠٠ به بررسی فرصت‌های اقتصادی در صنایع بالادستی پرداخت و گفت: در نگاه کلی، صنایع پتروشیمی حدود ۴۰ میلیون تن خوراک از منابع مختلف دریافت می‌کند که در ۶۰ مجتمع‌ تولیدی پتروشیمی تبدیل به محصول می‌شود.

وی افزود: از این میزان، ۳۴ میلیون تن محصول نهایی تولید می‌شود که حدود ۳۰ درصد آن در داخل استفاده می‌شود و ۶۴ درصد از این مقدار موجود از گروه محصولات پلیمری هستند.

به گفته متقی میزان تولید در سال ۱۳۹۸ از ۳۱ میلیون تن به ۳۴.۲ میلیون تن در سال ۱۳۹۹ افزایش داشته است و در این یکی دوسال اخیر نیز عرضه بیشتر کالا در بازار داخل صورت پذیرفته است. از سوی دیگر میزان مصرف داخلی از ۸.۴ میلیون تن به ۹.۸ میلیون تن رسیده است.

وی در ادامه توضیح داد: ۹.۸ میلیون تن محصول مصرف داخل داریم که ارزشی معادل ۴.۹ میلیارد دلار دارد. اما آن چیزی که ما واردات می‌کنیم حدود ۷۰۰ هزار تن را شامل می‌شود که ۲۳۹ محصول است و بالغ بر ۱.۳ میلیارد دلار ارزش دارد.

متقی با اشاره به دو نکته مهم در این خصوص گفت: تنوع محصولات مورد استفاده در صنایع تکمیلی موضوع مهمی است که روزبه‌روز در حال تغییر است. ما باید به در مسیر حرکت هوشمندانه بدنبال تولید محصولاتی باشیم که باعث کاهش شود از واردات آنها بی ‌نیاز شویم.

متقی ادامه داد: روند تامین بازار داخلی از سال ۹۰ تا انتهای این دهه، از ۲.۱ میلیون تن به ۵.۱ میلیون تن در سال ۹۹ رسیده و این رقم در محصولات پلیمری از ۱.۳ میلیون تن به ۳.۳ رسیده است که بالغ بر ۳ برابر افزایش ظرفیت در صنایع تکمیلی است.

به گفته متقی در بخش بالادستی به طور مستقیم حدود ۱۰۷ هزار نفر در مجتمع‌های تولیدی پتروشیمی مشغول به کار هستند.

وی خاطر نشان کرد:  براساس برآوردهایی که از انجمن­های تخصصی دریافت کردیم  هر یک میلیون تن محصول پتروشیمی حدود ۱۷۰ هزار اشتغال آفرینی دارد که تقریبا ۹ برابر اشتغال در صنایع بالادستی است.

متقی در مورد طرح‌های فعال صنایع بالادستی گفت: در یکی دوسال گذشته نقشه راه توسعه صنعت پتروشیمی مبتنی بر پاسخ به نیازهای واقعی صنایع تکمیلی طراحی شده است.

سرپرست دفتر توسعه صنایع تکمیلی با اشاره به مسیر توسعه صنعت پتروشیمی سه مقطع تاریخی، گفت: هم اکنون در جهش دوم و در حال اجرای تکالیف برنامه ششم توسعه هستیم که مشخص کرده است در سال ۱۴۰۰ می‌بایست ظرفیت تولید پتروشیمی‌ به ۱۰۰ میلیون تن برسد.

متقی ادامه داد: خوشبختانه در سال گذشته با برنامه­ریزی و اجرای مناسب در سخت ترین شرایط از ۱۷ طرحی که می بایست افتتاح و بهره برداری شود صنعت پتروشیمی با اتکاء به توانمندی داخلی توانست ۱۳ طرح از ۱۷ طرح موجود را به بهره‌برداری برساند که ۴ طرح باقی‌مانده که بدلیل شرایط کرونای به امسال موکل شده است به زودی به بهره‌برداری خواهند رسید.

وی افزود: در جهش سوم نیز، ۳۵ طرح در برنامه قرار دارد که می‌بایست تا سال ۱۴۰۴ در مدار تولید و بهره ­برداری قرار بگیرد. ظرفیت ۱۰۰ میلیون تنی در پایان جهش دوم به حدود ۱۳۳ میلیون تن در انتهای جهش سوم خواهد رسید و سرمایه‌گذاری در این بخش حدود ۲۰ میلیارد دلار خواهد بود که تا کنون ۵.۶ میلیارد دلار آن سرمایه گذاری شده است.

متقی خاطر نشان کرد: اگر روند افزایش ظرفیت پتروشیمی از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۴ که افق جهش سوم است مرور کنیم، از ۵۶ میلیون تن تولید به ۱۰۰ میلیون تن در سال ۱۴۰۰ و تا سال ۱۴۰۴ به ۱۳۰ میلیون تن خواهیم رسید.

وی ادامه داد: از منظر درآمدی که این طرح­ها برای کشور عایدی خواهند داشت، از ۱۱ میلیارد دلار سال ۹۲ به ۲۳ میلیارد دلار در ۱۴۰۰ خواهیم رسید که افزایش ۱۱۰ درصدی درآمد را نشان می‌دهد. (البته بر اساس قیمت­های سال پایه ۹۵)

متقی درباره توسعه هوشمند صنعت پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش گفت: در گام چهارمی که در نقشه راه توسعه صنعت پتروشیمی تعریف شده است، نیاز بازار داخلی و حمایت از صنایع پایین دستی یک المان اساسی است.

وی ادامه داد: در این گام، سه بخش طراحی شده است که ۴ طرح راهبردی خوراک ترکیبی در بالادست پتروشیمی‌ داریم که خوراک­های متناسب با صنایع میان‌دستی که می‌توانند محصولات مورد نیاز بازار صنایع تکمیلی را تامین کنند، تولید می‌شوند. به عنوان مثال پروپیلن و آروماتیک که خوراک­های بسیار با ارزش و پراهمیتی هستند از این طریق ایجاد می­شوند و عدم توازن ایجاد شده قبلی رفع خواهد شد.

در پایان لیست ۳۳ طرح پیشران حاوی محصولات بسیار مهم و حیاتی را به عنوان فرصت­های سرمایه گذاری در میان دستی و پایین دستی ارائه شد. محصولاتی که در پنج زنجیره پروپیلن(محصولات مثل SAP­ ، متیونین، اپی کلروهیدرین و ...)، متانول(محصولات مثل پلی استال، اسید استیک، پنتا اریتریتول، سیلیکون­ ها و ...)، بنزن (محصولات مثل بنزن و استایرن و...)، اوره (محصولات مثل کریستال ملامین)، اتیلن (محصولات مثل VAM و EPDM و...) و بوتیلن (محصولاتی مثل بوتیل الاستومرها) تامین شود.