به گزارش «کالاخبر»؛ در این جلسه مدیران و کارشناسانی از وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی و جمعی از مدیران ارشد سازمان جهاد کشاورزی شهرستان های کاشمر، خلیل آباد و بردسکن و جواد فلاح مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک و اکبر میرزاپور سرپرست مدیریت توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران و صادرکنندگان و فعالان بازار کشمش حضور داشتند.

در ابتدای جلسه میرزاپور در خصوص راه اندازی معاملات گواهی سپرده کشمش در بورس کالای ایران اظهار داشت: در سلسله جلساتی که برای معامله محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران برگزار شده است، تاکنون محصولات مختلفی به تالار معاملات راه یافته اند که می توان به راه اندازی معاملات گواهی سپرده زعفران، زیره سبز و پسته اشاره کرد. همچنین تجربه عرضه جو، ذرت و گندم در قالب ماده ۳۳ قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی در بستر بورس به اجرا درآمده است و هم اکنون درصدد راه اندازی معاملات گواهی سپرده کشمش در بورس کالا هستیم.

سپرست مدیریت توسعه بازار فیزیکی بورس کالا با اشاره به تنوع بالا و اندازه بازار محصول کشمش گفت: این جلسه برای طرح موضوع و جویا شدن نظر فعالان و تولیدکنندگان بازار کشمش برگزار شده است تا با دریافت نظرات فعالان این حوزه به انتخاب نوع محصول پایه برای انتشار اوراق گواهی سپرده کالایی و تدوین استانداردهای مورد نیاز بپردازیم. زیرا بورس تنها زمین بازی را برای بازیگران و فعالان بازار فراهم می کند تا تولیدکننده، فرآوری کننده، تاجر و صادرکننده بهتر بتوانند در این بازار به ایفای نقش خود بپردازند.

وی هدف از راه اندازی این معاملات را چنین عنوان کرد: کمک به بخش کشاورزی و حمایت از کشاورزان برای فروش نقدی و بدون واسطه محصول، کمک به کشف نرخ بهتر و شفافیت بیشتر معاملات و همچنین استانداردسازی محصول تولید شده، فرآوری شده و صادر شده از اهدافی است که با معاملات گواهی سپرده کشمش می توان به آنها دست یافت.

تولید کشمش در قبضه ترکیه، آمریکا و ایران  

میرزاپور ضمن ارایه تاریخچه راه اندازی معاملات گواهی سپرده کالایی در بورس کالای ایران در خصوص مناطق زیر کشت کشمش در کشور اظهار داشت: طبق آمار منتشر شده از سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) سه کشور ترکیه، آمریکا و ایران با سهم ۶۲ درصدی از کل تولید جهانی کشمش، تولیدکنندگان عمده این محصول محسوب می شوند. در ایران نیز عمده تولید در استان خراسان رضوی، آذربایجان غربی و شرقی، کردستان و قزوین است که در استان خراسان رضوی نوع کشمش قلمی سبز بالاترین حجم تولید را به خود اختصاص داده است.

وی به تنوع بالای محصول کشمش و نبود زیرساخت های صادراتی برای آن اشاره کرد و گفت: در ایران ۵ گونه اصلی کشمش وجود دارد که شامل آفتابی، تیزابی، قلمی سبز، مویز و کشمش است و بر پایه محصول کشمش قلمی سبز می توان از گواهی سپرده کالایی در مرحله اول و پس از آن از قراردادهای آتی به عنوان ابزارهای معاملاتی موجود در بورس کالای ایران  استفاده کرد.

میرزاپور از لزوم پذیرش انبارهای حائز شرایط در بورس و ایجاد نماد معاملاتی مربوط به آن سخن گفت و در خصوص محورهای اصلی جلسه اظهار داشت: با توجه به تنوع محصول کشمش، بحث استانداردسازی مطرح است که باید دید چه نوع کشمشی با چه استاندارد و یا مشخصات کیفی به شکل گواهی سپرده کالایی راه اندازی شود؟ محور دوم این است که باید ببینیم با چه انبارهایی و در چه شهرستان هایی کار را شروع کنیم؟ و سوم اینکه از وزارت جهاد کشاورزی می خواهیم که در خصوص تسری طرح به استان ها کمک کند تا استان های دارای نیز در خصوص عرضه دیگر انواع کشمش های تولیدی کشور در بورس اعلام نظر کنند.

جغرافیای حضور بورس در همه شهرها گسترش یابد

در ادامه جلسه، مجید حسنی مقدم معاون تنظیم بازار معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در خصوص مزایای عرضه محصولات کشاورزی در بورس گفت: بورس بازاری است که مورد قبول و و وثوق همه بوده و در خصوص محصولات کشاورزی که تاکنون در بورس عرضه شده بیشتر نگاه به سمت محصولات صادراتی بوده است. به عنوان مثال عرضه زعفران در بورس تجربه خوبی را در اختیار همه گذاشت و استان های تولیدکننده زعفران تقریبا با استان های تحت کشت کشمش شباهت زیادی دارند و این مزیت خوبی برای استقبال از این معاملات است. اما نکته حائز اهمیت این است که اگر صادرات یک محصول محدود باشد، شاید طرف تقاضا در معاملات به مشکل می خورد که باید در این رابطه نیز تدابیری اندیشید.

وی افزود: نکته بعدی این است که اگر به مشخصات کیفی محصول به جای استانداردها توجه شود، برای مبنای تحویل محصول از کشاورز به انبارهای بورسی بهتر است. ضمن اینکه باید تعداد انبارهای بورسی زیاد بوده و محدود به مراکز استان ها نباشد تا کشاورزان شهرستان های مختلف برای تحویل محصول خود به انبارها با مشکل مواجه نشوند. در این رابطه حتی می توان در استان هایی که در زنجیره فرآوری محصول فعالیت دارند، انبارهایی در نظر گرفت تا جغرافیای حضور بورس گسترش یابد.

کشمش سبز قلمی، محصول پایه پیشنهادی

حمید جنتی مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی نیز به ارایه آماری از سطح زیر کشت این استان پرداخت و گفت: در استان خراسان رضوی سه شهرستان خلیل آباد، کاشمر و بردسکن بیشترین حجم تولید محصول را دارند که بیشترین میزان تولید مربوط به دو گونه کشمش قلمی سبز و طلایی است و پیشنهاد می کنیم معاملات گواهی سپرده کالایی بر پایه محصول کشمش قلمی سبز راه اندازی شود.

راه اندازی معاملات با یک انبار ۱۰۰ تنی

محمود شبان مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خلیل آباد نیز با اشاره به اینکه این شهرستان با حجم ۳۰ هزار تن تولید سالانه کشمش بیشترین میزان تولید را در سطح استان دارد، گفت: برای محصول پایه و تدوین استانداردها بهتر است مشخصات کیفی و ویژگی های ظاهر فیزیکی محصول لحاظ شود؛ چراکه در حال حاضر نیز صادرکنندگان براساس ویژگی های ظاهری محصول را از کشاورزان خریداری کرده و اقدام به صادرات آن به کشورهای مقصد می کنند.

وی افزود: حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از کل تولید این شهرستان کشمش قلمی سبز درجه دو است که پیشنهاد می کنیم مبنای انتشار اوراق گواهی سپرده کالایی قرار گیرد و با توجه به اینکه دوره نگهداری این محصول حداکثر ۶ ماه است، باید سررسید انبار تا پایان فروردین ماه سال بعد اعلام شود.

وی در خصوص انبارهای موجود در خلیل آباد گفت: پیشنهاد می کنیم در ابتدای راه اندازی این معاملات با یک انبار ۱۰۰ تنی در خلیل آباد کار را کلید بزنیم و سپس با انجام اصلاحات و بازبینی های لازم تعداد انبارها را در سایر شهرستان ها افزایش دهیم.

ارتقای جایگاه کشمش ایرانی در جهان به کمک بورس

علیرضا نعمتی صادرکننده کشمش نیز با ابراز امیدواری از راه اندازی این ابزار معاملاتی گفت: امیدواریم کشمش ایرانی به کمک بورس به جایگاه واقعی خود در سطح جهان برسد. زیرا به کمک بورس صادرکننده ها دغدغه تامین محصول دارای کیفیت از کشاورزان را ندارند و براساس موجودی انبارهای بورسی راحت تر می توانند اقدام به انعقاد قراردادهای صادراتی خود کنند. ضمن اینکه بزرگترین مشکل صادرکنندگان علاوه بر تامین به موقع حصول، نوسانات قیمتی در بازارهای جهانی و ریسک های ناشی از نرخ ارز است که عدم ثبات قیمتی و عدم اطمینانی را موجب می شود.

اعلام آمادگی ۴ انبار

در پایان این گزارش می افزاید، طی این جلسه مقرر گردید معاملات گواهی سپرده کالایی کشمش سبز قلمی با یک سررسید ۶ ماهه انباری در خلیل آباد با ظرفیت ۱۰۰ تن راه اندازی شود. علاوه بر انبار خلیل آباد، مدیران انبارهای فعال در کاشمر و بردسکن و تعاونی روستایی استان خراسان رضوی نیز برای پذیرش در بورس و مشارکت در راه اندازی این معاملات اعلام آمادگی کردند.