به گزارش کالاخبر به نقل از ایسنا، برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری چهارشنبه شب با حضور حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران و حسین دستجردی رئیس کانون انجمن های صنفی آرد ایران برگزار شد که موضوع این گفتگو "بورس کالا؛ معاملات نقدی و آتی" بود.

حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران در ابتدای برنامه با اشاره به راه اندازی معاملات قراردادهای آتی زعفران برای نخستین بار در جهان در بورس کالا، اظهار کرد: کشورمان بزرگترین تولید کننده زعفران است و بالغ بر ۹۰ درصد زعفران دنیا در ایران تولید می شود، اما سهم ما از تجارت جهانی آن بسیار کم است.

وی با بیان اینکه در کشورهای پیشرفته دنیا که سهم قابل توجهی از تولید یا مصرف یک کالای استراتژیک را داشته باشند، سعی می کنند بازار آن کالا را در کشورشان شکل بدهند، ادامه داد: در اقتصاد چرخه درآمد، پس انداز و سرمایه گذاری را داریم و در هر صنعتی حتی زعفران هم این صدق می کند؛ اگر درآمد حاصل از کشت زعفران تبدیل به پس اندازهای موثر نشود و اگر سرمایه گذاری مجدد در توسعه این محصول صورت نگیرد، برای زعفران هم سرنوشتی مشابه خیلی از محصولات دیگر خواهیم داشت.

سلطانی نژاد بیان کرد: بایستی بازار منسجم و موثری وجود داشته باشد تا قیمت زعفران در آن بازار مبتنی بر عرضه، تقاضا و تامین منافع طرفین تعیین شود.

اطلاع از قیمت آینده با معاملات آتی

مدیرعامل بورس کالای ایران با اشاره به لزوم شناسنامه دار شدن فعالان بازار، گفت: با راه اندازی معاملات آتی زعفران، فعالان این حوزه امکان پیش بینی وضعیت بازار در آینده را خواهند داشت.

وی یادآور شد: کشاورزان با راه اندازی معاملات آتی زعفران می توانند بدانند که محصول آنان در ماه های آینده با چه قیمتی به فروش خواهد رسید.

سلطانی نژاد به عرضه گندم در بورس کالا اشاره کرد و گفت: در هر سیستمی برای رفع انحصار در بازار چاره اندیشی می شود و در مورد گندم ما معتقدیم که عرضه کننده انحصاری داریم.

وی اضافه کرد: امیدواریم در خصوص گندم شرایطی ایجاد شود که عرضه کننده کل محصولات خود را بیاورد و همه خریداران هم با حضور در معاملات بتوانند بخرند.

تخصیص بهینه یک کارکرد مهم بورس

مدیرعامل بورس کالای ایران با اشاره به کارکردهای بورس کالا، ادامه داد: یکی از کارکردهای بورس کالا بحث تخصیص است به طوریکه همه خریداران گندم همانند صنف آرد، توان لازم را برای توافق با شرکت بازرگانی دولتی ندارند و بسیاری از مصرف کنندگان کوچک نیز دسترسی به این شرکت ندارد و عده ای از آنها هم در تهران نیستند. اما این مصرف کنندگان گندم می توانند بدون ارتباط مستقیم با تولیدکنندگان از طریق بورس کالا محصول مورد نیازشان را خریداری کنند.

سلطانی نژاد تاکید کرد: خود دولت می گوید که می خواهم از ساختار انحصاری دولتی که مشکلاتی را به وجود آورده است، به سمت ساختار مدرن بازاری حرکت کنم و بورس کالا هم امکان پایان انحصار و شفافیت و رقابت را فراهم می کند.

وی تصریح کرد: بورس کالا سازوکار قانونی خود را دارد و سه روز برای تسویه کالاهای معامله شده، فرصت می دهد که اگر تسویه زودتر صورت بگیرد، کالا هم زودتر تحویل می شود.

اجازه تخلف را به عرضه کننده نمی دهیم

مدیرعامل بورس کالای ایران با تاکید بر اینکه ساختار قانونی حاکم بر بورس کالا اجازه تخلف به عرضه کننده را نمی دهد، گفت: شرکت بازرگانی دولتی بعضا به دلایلی موجه مجبور بوده کالا را دیر تحویل بدهد و از طرف بورس هم جریمه شده است.

وی تصریح کرد: شرکت بازرگانی دولتی اول هر سال به ما برنامه عرضه می دهد و مثلا می گوید هر هفته چه مقدار گندم را عرضه می کند، لذا اگر از این برنامه عرضه تخطی صورت بگیرد خود شرکت بازرگانی دولتی پاسخگو خواهد بود و تاکنون هم هیچ اتفاقی در این حوزه نیفتاده است‌.

پایش مدام تولیدکننده و مصرف کننده

مدیر عامل بورس کالای ایران با اشاره به اینکه بورس ساختاری قانونی دارد و عرضه کننده باید در این بستر کیفیت کالای خود را تعیین کند، در خصوص خرید برخی محصولات با هدف واسطه گری در بورس، گفت: با تحولاتی که در بازار ارز رخ داد، تعیین قیمت پایه براساس نرخ ارز 4200 تومانی موجب شد برای خرید برخی محصولات رقابت شکل گیرد و قیمت پایه محصولات در بورس، پایین تر از بازار خارج از بورس باشد؛ این امر انگیزه برخی افراد شد تا به قصد خرید یا انبار کردن، در تلاش برای خرید محصول از بورس باشند. 

مدیرعامل بورس کالای ایران افزود: در این زمینه  بورس کالا به صورت دوره ای اسامی خریداران را به انجمن ها ارایه می کند تا خریدارانی که قصد سفته بازی دارند شناسایی شوند. در این رابطه، طی سال گذشته نیز 35 شرکت در مناطق آزاد شناسایی و ‌از معاملات حذف شدند و تعاونی های  متخلفی که به جای تخصیص مواد به اعضای خود  اقدام به تجارت مواد اولیه می کردند، با محدودیت هایی در خرید مواجه شدند. 

وی‌اظهار داشت: با همکاری وزارت صمت و سازمان حمایت از تولید کننده و مصرف کننده دائما تولیدکنندگان را پایش و رصد می کنیم و از انجمن ها نیز می خواهیم در راستای تفکیک تولیدکننده واقعی از سفته باز و کاهش تقاضای کاذب در بورس کالا، فهرست تولیدکنندگان زیر مجموعه خود را در اختیار ما و وزارت صنت بگذارند.

گندم صنف آرد و صنعت راهی بورس کالا شد

در ادامه این گفت و گو حسین یزدجردی رئیس هیأت مدیره کانون انجمن های صنفی صنایع آرد ایران گفت: شرکت بازرگانی دولتی ایران عمده مواد اولیه کارخانجات آرد را برای نان مردم تامین می کند و طبق بخشنامه ای، گندم مصرف صنف و صنعت در بورس کالا عرضه می شود.

وی در خصوص ویژگی های لازم برای عرضه یک کالا در بورس بیان کرد: کالایی که در بورس عرضه می شود باید مشخصاتی داشته باشد، مثلا دارای عرضه کنندگان متعددی باشد، کشف قیمت، تعیین کیفیت و از سوی بورس تضمین شود که البته در خصوص گندم تنها عرضه کننده شرکت بازرگانی دولتی ایران است و عرضه کننده دیگری وجود ندارد.

یزدجردی درباره سازوکار کشف قیمت در صنایع متبوعش در بورس کالا، افزود: کارخانجات ما در ۳۱ استان کشور پراکنده است و سال ها گندم را بدون مکانیسم کشف قیمت بورس تهیه می کردند که در حال حاضر کشف قیمت در بورس کالا انجام شده و تامین گندم مورد نیاز کارخانجات آرد از این بازار صورت می گیرد.

رئیس کانون انجمن های صنفی صنایع آرد ایران با اشاره به اینکه بورس کالا به عنوان ابزاری مفید، کارآمد و لازم در بازار تلقی می شود اظهار کرد: در بخش صنف آردسازان بورس به عنوان یک ابزار برای بازار آزاد، کارآمد و شفاف لازم و مفید است؛ البته به شرط آنکه همه الزامات موردنیاز را داشته باشد. همچنین مشخصات کالایی که در بورس به عنوان گندم عرضه می شود باید مشخص باشد.

سلطانی نژاد در خصوص بحث عرضه گندم نیز گفت: تاکنون چندین جلسه برای تعامل با کانون انجمن های صنفی آرد ایران به منظور تبادل نظر با فعالان بازار و مشارکت دادن آنها در تصمیم گیری ها و روند معاملات برگزار شده است که با ادامه این نشست ها برای رفع هرگونه چالش صنایع تلاش می شود.

عرضه گندم 902 تومانی بدون محدودیت در بورس

یزدان سیف معاون وزیر و مدیر عامل شرکت بازرگانی دولتی در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به اینکه در بورس کالا، هزار و چهارصد تن مازاد عرضه گندم داشتیم که در فروردین ماه مقادیری از گندم با قیمت900 تومان عرضه شد گفت: اقتصاد باید به سمت شفاف سازی و سالم شدن پیش برود ، باید بتوانیم هزینه های بخش خصوصی و دولتی را به گونه ای تنظیم کنیم که بخشی از تصدی گری دولتی را واگذار کنیم .

سیف با بیان اینکه برای دولت قیمت نان اهمیت دارد افزود: مردم نگرانی از بابت تامین نان نداشته باشد.

وی با اشاره به طرح ساماندهی گندم و آرد گفت: در راستای واگذاری تصدی گری دولت، بورس کالا به عنوان نهاد بازارساز باید تولیدکنندگان را به عرضه در این بازار ترغیب کرده، انبارهای پذیرش شده را افزایش داده و مباشرین رسمی را تعیین کند.

به گفته وی در روز چهارشنبه حدود 3 هزار و 500 تن در بورس کالا گندم عرضه شده است، لذا بدون محدودیت آرد 902 تومانی در بورس عرضه می شود.

سهمیه بندی و قیمت های پایه ۲ چالش صنعت پلاستیک

بیوک آقا صحاف امین رئیس انجمن ملی صنایع پلاستیک ایران در ادامه برنامه با اشاره به اینکه در اردیبهشت ماه سال ۹۶ ، ۷۳۰ هزار تُن تقاضا داشتیم که این رقم در سال۹۷ به یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن رسید، گفت: به این ترتیب مشکل اصلی ما افزایش تقاضا برای خرید مواد از بورس است که البته این اتفاق به سامانه بهین یاب و ارائه مجوز های خرید برمی گردد که این انتظار وجود دارد با همکاری بورس، وزارت صمت و انجمن ها، مجوزهای خرید پایش شود.

صحاف امین با بیان اینکه قیمت پایه محصولات پتروشیمی نیز از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی صنعت پتروشیمی معادل قیمت جهانی تعیین می شود، خاطرنشان کرد: بورس دارای محسناتی است که معاملات را به صورت روشن مشخص می کند. همچنین بودن و تقویت مکانیسم بورس کالا به نفع ماست چراکه شفافیت را به همراه دارد و کسانی که مواد اولیه صنایع پایین دستی را خرید می کنند کاملا مشخص می شوند.

به گفته وی، در این بین مشکل اصلی صنایع پایین دست همچون صنعت پلاستیک موضوعاتی همچون میزان سهمیه بندی ها و قیمت های پایه است که در این راستا پیشنهاد می شود با همکاری دست اندرکاران، این افراد از گردونه معاملات حذف شوند.

در پایان این گفت و گو نیز سلطانی نژاد خاطرنشان کرد: هویدا شدن مشکلات و معضلات بازار عرضه و تقاضا، مدیون فراهم آمدن بستری است که بورس کالا بوجود آورده است، اگر مشکلاتی در بورس خودنمایی می کند حاکی از سیگنال هایی است که از محل تولید محصولات دریافت می شود و متولیان نیز می توانند از آمارهای عرضه و تقاضای بورس برای تنظیم بازار استفاده کنند؛ بورس در همه دنیا مظهر شفافیت و شفاف سازی معاملات است.