*دکتر مژده ملائی

مدیرعامل کارگزاری توسعه کشاورزی

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، دولت جهت حمایت از کشت این محصول با اعلام نرخ تضمینی به کشاورز اطمینان میدهد چنانچه هنگام برداشت محصول، بخش خصوصی با قیمت بالاتر از نرخ تضمینی آن را نخرید، کشاورز میتواند مازاد محصول خود را به دولت تحویل و وجه آن را با نرخ تضمینی دریافت نماید. یکی از چالشهای بازرگانی این محصول همانند سایر محصولات کشاورزی پائین بودن نرخ محصول در زمان برداشت و حضور سلف خران و دلالان در معاملات آن  است زیرا واردکنندگان این محصول به دلیل قیمت پایین این محصول در کشورهایی نظیر هند، تایلند، ژاپن، آمریکا، پاکستان انواع برنج را وارد کشور کرده و در زمان برداشت محصول داخلی، با عرضه برنج وارداتی باعث کاهش نرخ در بازار و ضرر و زیان کشاورز می گردند. از طرفی اگر دولت نیز اجازه واردات برنج را ندهد به دلیل افزایش نرخ ، مصرف کننده ناراضی و متضرر می گردد. با توجه به این موارد و تجربه سالهای گذشته که همواره تعدادی سلف خر و دلال هنگام برداشت شالی به استانهای تولیدکننده مراجعه و به دلیل نیاز کشاورز به نقدینگی محصول کشاورز را خریداری و بعد از یکی دو ماه آن را با قیمت گزاف در بازار عرضه می نمایند. در این بین وزارت جهاد کشاورزی با همکاری بورس کالا تصمیم به ورود این محصول تضمینی به بورس گرفته اند تا از این طریق با شفاف نمودن قیمت روز برنج و تثبیت قیمت این محصول، در جهت معاملات استاندارد و شفاف آن قدم بردارند. کشاورزان هنگام کاشت، داشت و برداشت محصول به دلیل هزینه هایی نظیر سم، کود و ماشین آلات و سایر هزینه های جاری نقدینگی خود را مصرف نموده و با برداشت محصول میخواهند محصول خود را به فروش رسانده و نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کنند. بنابراین چنانچه در این زمان دولت از کشاورز حمایت لازم و منطقی را انجام ندهد، بخش دلال و واسطه با پایین ترین قیمت محصول کشاورز را خریداری خواهند کرد.

لذا با ورود این محصول به بورس کالا و دریافت حدود ٧٠ درصد وجه قیمت تضمینی این محصول توسط کشاورز در کوتاه ترین زمان ممکن، نیاز نقدینگی او برطرف خواهد شد.

 همچنین عرضه محصول برنج در بورس کالا به دو صورت امکان پذیر خواهد بود که بسته به سیاست وزارت جهاد کشاورزی و بورس کالا دارد.

روش اول

اول اینکه کشاورز شلتوک (برنج با پوست) را به کارخانه شالیکوبی تحویل دهد (انبار موقت) پس از شالیکوبی برنج سفید حاصله را در بورس عرضه می کند که این روش به نام سپرده کالایی معروف است که در این صورت انبارهای برنج پس از شالیکوبی تحت نظارت و زیر کلید بورس خواهد بود.

روش دوم

کشاورز شلتوک را به کارخانه شالیکوبی تحویل داده پس از تبدیل به برنج حاصل را (برنج پوست کنده) از طریق بورس عرضه می کند که این روش به نام معامله فیزیکی معروف است.

به هر صورت این دو روش قابلیت اجرایی در بورس کالای ایران را دارد و اجرای هر روش در هر استان با توجه به امکانات موجود بستگی به سیاست وزارت جهاد کشاورزی و بورس کالا دارد و تجریبات اجرای طرح قیمت تضمینی جو و ذرت طی دو سال اخیر بیانگر آن است که این سیاست به نفع کشاورز، دولت و ایجاد تحولات زیر ساختی مناسب در حوزه کشاورزی کشور است.