به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، هر چند قیمت آلومینیوم در ایران بیشترین تاثیر را از بورس‌های بزرگ بین‌المللی همچون لندن می‌گیرد اما در سال‌های گذشته میزان پریمیوم اعمال شده بر روی قیمت آلومینیوم تا ۳۰۰ دلار نیز می‌رسید. با این حال آنچه که قیمت نهایی نه‌تنها آلومینیوم، بلکه تمامی محصولات فلزی و معدنی را تعیین می‌کند، بازار مصرف در هر کشور و میزان عرضه و تقاضا به‌ویژه در بورس‌های کالایی است و از این‌رو قیمت آلومینیوم متناسب با میزان عرضه و تقاضا تغییر می‌کند. بحث تعیین قیمت نهایی شمش آلومینیوم در کشور باعث شده است تا برای اولین بار در ایران به پیشنهاد مدیرعامل شرکت آلومینیوم ایران، اوایل آبان ماه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان صنعت آلومینیوم در کشور، بدون دخالت دولت در تعیین فرمول قیمت‌گذاری، در دفتر این شرکت جلسه‌ای را با یکدیگر برگزار کنند تا در مورد مکانیزم نهایی تعیین قیمت آلومینیوم به یک توافق نهایی دست یابند. به عبارت بهتر، شرکت آلومینیوم ایران و مدیرعامل آن، جزو اولین صنایعی هستند که بدون دخالت دولت، قیمت نهایی یک محصول را تعیین می‌کنند. به‌نظر می‌رسد اگر چنین توافقی میان سایر صنایع فلزی و معدنی کشور نیز رخ دهد، می‌توان به آینده و رونق این محصولات در کشور امیدوار بود. در خصوص پیشنهاد شرکت آلومینیوم ایران برای تعیین فرمول جدید قیمت آلومینیوم و توافق نهایی شرکت‌های آلومینیومی با یکدیگر، با مدیرعامل شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) به گفت‌وگو نشسته است. مجید پورعطار در خصوص مکانیزم پیشنهادی قیمت‌گذاری آلومینیوم از سوی این شرکت معتقد است در فرمول جدید تعیین قیمت آلومینیوم از سوی این شرکت، منطق بازار حاکم شده است و این فرمول به‌عنوان پایه قیمت لحاظ شده است تا شرکت‌ها در مورد آن به چانه‌زنی بپردازند. ضمن اینکه شایسته‌تر آن است تا تولیدکنندگان و واردکنندگان، محصولات خود را در بورس کالای ایران عرضه کنند. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
محصولات مختلف زنجیره آلومینیوم اعم از بوکسیت، آلومینا و آلومینیوم اولیه، در ایران بر چه اساسی تعیین قیمت می‌شوند؟
این مکانیزم چه تفاوتی با دیگر کشورها دارد؟ پیش از هر سخن لازم است اشاره شود که باید میان محصولات آلومینیومی و زنجیره تولید آلومینیوم تفاوت قائل شد، چرا که به‌طور معمول زنجیره تولید آلومینیوم محصولاتی همچون بوکسیت، آلومینا، آلومینیوم و محصولات نیمه‌ساخته و تمام‌شده را دربرمی‌گیرد و شامل طیفی وسیعی از محصولات یادشده است که به آن زنجیره آلومینیوم از بالادست تا پایین‌دست گفته می‌شود. در همین حال منظور از تعیین قیمت آلومینیوم، مشخص کردن بهای پایه شمش آلومینیوم خالص است. ضمن اینکه بهای فلزات رنگین از جمله آلومینیوم در نقاط مختلف دنیا، بر پایه بهای روزانه آن‌ها در بورس فلزات لندن تعیین می‌شود و تفاوت بها در کانون مصرف با مبدا که بورس فلزات لندن به‌شمار می‌آید، در قالب عددی تحت عنوان پریمیوم لحاظ خواهد شد. گذشته از این، بهترین مکانیزم و یا شیوه برای کشف قیمت محصولات مختلف و از جمله آلومینیوم، تبعیت از مکانیزم عرضه و تقاضا در بورس‌های کالایی موجود محسوب می‌شود. با این حال در صورت ورود به بحث تعیین قیمت، ضروری است تا برای فلزات مختلف، تفاوت‌های مشخصی را قائل شد. به این دلیل که در کشور ما همواره فلزی چون مس و محصولات آن، از مزیت ماده معدنی اولیه داخلی برخوردار می‌شود. این در حالی است که در مورد آلومینیوم این چنین مزیتی وجود ندارد. در همین حال، به‌طور کلی می‌توان بیان کرد که مکانیزم‌های معمول کشف قیمت فلزات مختلف و محصولات آن‌ها از دو متغیر درونی و بیرونی یعنی در واقع بهای آن فلز و محصولات آن در بازارهای جهانی و بهای شمش و محصولات آن در بازارهای داخلی تبعیت می‌کند. در بازارهای داخلی نیز قیمت‌ها متاثر از متغیرهای اقتصادی هر کشور است. ولی اینکه تاثیر بازار داخل و بازار بیرون به‌صورت یک‌جا در تعیین قیمت نهایی یک فلز و محصولات آن در نظر گرفته شوند، متداول‌ترین سیستم، مکانیزم عرضه و تقاضا و الزام عرضه تولیدکنندگان داخلی و همچنین واردکنندگان محصولات مختلف، در بورس کالا به‌شمار می‌رود. در صورتی که این امر در بازار تحقق یابد، عملاً تاثیر هر دو متغیر درونی و بیرونی بر قیمت آن محصول یا فلز مشاهده خواهد شد و به تبع آن بازار به تعادل خواهد رسید.
در ایران چه مکانیزم‌هایی برای قیمت‌گذاری شمش آلومینیوم مورد استفاده قرار می‌گیرند؟
در ایران همچون سایر کشورهای دنیا، همواره ملاک برای قیمت‌گذاری آلومینیوم، بورس فلزات لندن یا LME به‌شمار می‌رود. در این راستا و به‌منظور دست‌یابی به قیمت منطقی آلومینیوم در کشور، در روز نخست آبان ماه سال جاری، نشستی با حضور تولیدکنندگان آلومینیوم در داخل کشور شامل شرکت‌های آلومینیوم المهدیـهرمزال، آلومینیای جاجرم و سندیکای صنایع آلومینیوم در محل شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) برگزار شد که طی آن همه حالت‌هایی که در گذشته برای تعیین قیمت آلومینیوم در کشور تا پیش از این وجود داشت و نیز سایر حالت‌های پیشنهادی بررسی شدند تا در نهایت یک مکانیزم مشخص مورد توافق همه شرکت‌کنندگان در این جلسه قرار گرفت و سرانجام، فرمول جدید پیشنهادی از طرف معاون محترم وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور تجارت، به بورس کالای ایران ابلاغ شد. در این توافق برای تعیین بهای پایه شمش خالص در داخل کشور، به قیمت شمش آلومینیوم در بورس فلزات لندن ۵۰ دلار پریمیوم شناور اضافه می‌شود و این یعنی میزان پریمیوم قبل از مرزها ضرب در ضریب ۰۵/۱ پیشنهاد شد. بنابراین بهای محصولاتی که شرکت‌های آلومینیوم ایران و المهدیـهرمزال تولید می‌کنند و در داخل از طریق بورس کالای ایران عرضه خواهند کرد، ۱۰ درصد کمتر از شمش آلومینیوم وارداتی به داخل کشور خواهد بود. لازم به ذکر است که این فرمول و بهای جدید آلومینیوم علاوه بر حمایت از تولید داخل، در راستای حمایت از مصرف‌کننده و صنایع پایین‌دستی نیز ارائه شده است.
دولت در تعیین قیمت آلومینیوم و محصولات آن در کشور چه نقشی را ایفا می‌کند؟
به نظر اینجانب و اغلب تولیدکنندگان آلومینیوم، دولت باید تنها نقش سیاست‌گذار و حامی داشته باشد. به همین دلیل، تدبیری که از طرف سازمان توسعه تجارت و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) با حضور سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده و بورس کالای ایران اندیشیده شد، برگزاری نشست مشترک میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و ارائه فرمول پایه پیشنهادی از سوی آن‌ها بود. این اقدام به نوبه خود نشان می‌دهد که دولت تمایلی به دخالت مستقیم در مکانیزم قیمت‌گذاری فلزات اساسی از جمله آلومینیوم ندارد و در این رابطه تنها نقش سیاست‌گذاری و حمایتی خود را ایفا می‌کند.
آیا فرمول جدید قیمت‌گذاری آلومینیوم در بورس کالا که در شهریور ماه ابلاغ شد، مطابق با استانداردهای جهانی است؟ نظر شما در این خصوص چیست؟
در تابستانی که گذشت، فرمول جدید قیمت آلومینیوم به بورس کالا، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان آلومینیوم در کشور ابلاغ شد اما نکته مهم در مورد فرمول یاد شده این بود که متاسفانه در آن نظرات شرکت‌های تولید آلومینیوم اولیه مورد توجه قرار نگرفته بود. بنابراین تولیدکنندگان آلومینیوم به نحوه قیمت‌گذاری اعتراض کردند. همچنین با توجه به نشست‌هایی که در دفتر معاون محترم وزیر صنعت برگزار شد قرار بر این شد تا تولیدکنندگان آلومینیوم و سندیکای صنایع آلومینیوم فرمول مورد توافق خود را پیشنهاد کنند. لازم به یادآوری است که در فرمول جدید، منطق بازار حاکم شده است و در آن تاثیر هم‌زمان مولفه‌های داخلی و خارجی دیده شده است. همچنین باید یادآور شد که همین پریمیوم ۲۵۰ دلاری لحاظ شده در فرمول قبلی، یک سال و نیم پیش حدود ۳۶۰ دلار بود. گذشته از این مسائل، نکته قابل توجه برای برای فرمول جدید این است که عملاً پریمیوم درون مرز حذف شده است و در حال حاضر میزان ۵۰ دلار لحاظ شده در فرمول، پریمیومی است که تفاوت محصول در پشت مرز با بورس فلزات لندن در آن لحاظ می‌شود. ضمن اینکه در راستای حمایت از مصرف‌کننده داخلی، محصول نهایی ۱۰ درصد از قیمت وارداتی ارزان‌تر تمام می‌شود.
از دیدگاه جنابعالی کدام مرجع می‌تواند به‌عنوان ملاک اصلی قیمت‌گذاری آلومینیوم، مورد استفاده مصرف‌کننده و تولیدکننده قرار گیرد؟
در حال حاضر و شرایط کنونی، توافق میان تولیدکنندگان آلومینیوم و سندیکای صنایع آلومینیوم که در اوایل آبان انجام شد، بهترین مکانیزم میان تولیدکننده و مصرف‌کننده به‌شمار می‌رود. چرا که متاسفانه تولیدکننده داخل برای رقابت با تولیدکننده خارجی، در شرایط برابری قرار ندارد! به‌عنوان مثال روش‌های معمول برای کاهش قیمت تمام‌شده از جمله تعدیل نیروی انسانی که در کشورهای دیگر و شرکت‌ها در شرایط کاهش قیمت اتفاق می‌افتد، در کشور ما حتی برای بخش خصوصی به‌سادگی امکان‌پذیر نیست. بنابراین هنگامی که مقایسه‌ای میان قیمت فلزات در ایران و دیگر کشورها صورت می‌گیرد، باید این مقایسه را در شرایط برابر انجام داد. در همین حال لازم به ذکر است که فرمول مورد توافق صنایع آلومینیوم، بهای پایه شمش آلومینیوم را در ایران برای عرضه در بورس کالا مشخص می‌کند. از این‌رو امکان رقابت فراوانی برای تولیدکنندگان به‌منظور عرضه کالای آن‌ها در بورس وجود دارد. ضمن اینکه بنا شده است تا در هر ماه حدود ۱۶ هزار تن آلومینیوم برای تامین نیاز صنایع پایین‌دستی از سوی تولیدکنندگان در بورس کالا عرضه شود و این میزان نیز عملاً بر اساس درخواست سندیکای صنایع آلومینیوم ایران و مصرف‌کنندگان آلومینیوم اولیه و یا شمش تعیین شده است. در همین حال تولیدکنندگان داخلی نیز پذیرفته‌اند که در بورس کالا برای عرضه محصولات خود به رقابت بپردازند تا مصرف‌کنندگان کشور بتوانند در یک بازار رقابتی، کالای مورد نیاز خود را به‌موقع تامین کنند.
منبع: اخبار فلزات
ارسال نظر