به گزارش کالاخبر به نقل از سنا، بورس لندن (London Stock Exchange) یکی از بازارهای مالی قدیمی در سطح جهان بوده و از بدو تأسیس تاکنون سرمایه‌گذاران بسیاری را در خود جای داده است. این بورس، زیرمجموعه‌ای از گروه بورس اوراق بهادار لندن است که در سال ۱۸۰۱ تأسیس شد و هم‌اکنون با فهرست شرکت‌های چندملیتی و بریتانیایی، به تعداد ۳۱۰۰ شرکت و ارزش بازار ۳.۶۷ تریلیون دلار، هشتمین بورس بزرگ‌ در جهان به‌شمار می‌آید.

در حال حاضر، بورس اوراق بهادار لندن از نظر ارزش بازار، حجم معاملات و دسترسی به سرمایه و نقدینگی با بورس نیویورک رقابت می کند.

انگلیس با جمعیت بیش از ۶۷ میلیون نفر، یکی از مهم‌ترین بازیگران عرصه سیاست و اقتصاد جهانی به شمار می‌رود و یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان را داراست. در سال ۲۰۲۱ به طور کلی ارزش تولید ناخالص داخلی در سراسر جهان ۹۴ هزار میلیارد دلار بوده که ارزش تولید ناخالص داخلی انگلیس در سال گذشته میلادی ۳.۱۱ هزار میلیارد دلار بوده که به تنهایی برابر با ۳.۳ درصد کل تولید ناخالص داخلی جهان است.

وضعیت تولید ناخالص داخلی کشورهای جهان در ۲۰۲۱

* ارقام به هزار میلیارد دلار است

**منبع: صندوق بین‌المللی پول ۲۰۲۱

تولید ناخاصی داخلی انگلیس طی ماه می ۲۰۲۲، حدود ۲۸۳۰.۸۱ میلیارد دلار بوده است که نسبت به ماه گذشته ۴.۴۵ درصد افزایش داشته است.

در جدول زیر، میزان تولید ناخاص داخلی این کشور، میزان تولید ناخالص سرانه، تولید ناخالص داخلی از خدمات، تولید ناخالص داخلی از معادن، تولید ناخالص داخلی از کشاورزی در ماه‌های می و آوریل به نمایش درآمده است:

تاریخچه بورس لندن

بازار بورس لندن بزرگترین بورس اروپا و اولین بازار مالی (منسجم) انگلستان است. گرچه بورس‌های کالایی سنتی در انگلیس قدمتی چند صد ساله دارند، اما تاریخچه بورس اوراق بهادار لندن (LSE) به سال ۱۶۹۸ باز می گردد؛ زمانی که کارگزار جان کاستاین شروع به ارسال قیمت سهام و کالاها در قهوه خانه جاناتان کرد؛ جایی که محل گردهمایی محبوب تجار برای انجام معاملات بود. کاستاین لیست قیمت خود را «سیر مبادله» نامید.

پیش از این قهوه‌خانه، نخستین معاملات اوراق بهادار در انگلیس، به سال ۱۵۷۱ باز می‌گردد: صرافی سلطنتی (Royal Exchange) که توسط سرمایه‌دار انگلیسی به نام توماس گرشام و سر ریچارد کلاف بر اساس مدل بورس آنتورپ تأسیس شده بود.

بورس آنتورپ Antwerp Bourse نخستین بورس کالای هدفمند در جهان بود که در قرن هفدهم از بین رفت و از سال ۱۸۷۲ تا ۱۹۹۷ ساختمان این بورس بازسازی شد و محل قرارگیری بورس اوراق بهادار آنتورپ شد. پس از بازسازی بیشتر، این ساختمان اکنون بخشی از محل برگزاری رویدادهای تجاری با نام نمایشگاه تجاری آنتورپ است. صرافی سلطنتی لندن از صرافی آنتورپ الگوبرداری شد.

در قرن هفدهم، دلالان سهام به دلیل رفتارهای بی ادبانه، اجازه ورود به صرافی سلطنتی را نداشتند. آنها مجبور بودند در مؤسسات دیگر در مجاورت، به ویژه قهوه خانه جاناتان، کار کنند. در آن قهوه خانه، دلالی به نام جان کاستاین شروع به فهرست کردن قیمت چند کالا مانند نمک، زغال سنگ، کاغذ و نرخ ارز در سال ۱۶۹۸ کرد.

پس از جنگ هفت ساله (۱۷۵۶-۱۷۶۳)، تجارت در قهوه‌خانه جاناتان دوباره رونق گرفت. در سال ۱۷۷۳، جاناتان به همراه ۱۵۰ دلال دیگر، یک باشگاه تشکیل داد و یک «بورس سهام» جدید و رسمی تر در کوچه سویتینگ افتتاح کرد. برای ورود به این باشگاه، یک هزینه ورودی تعیین شده بود که با آن معامله گران می توانستند وارد اتاق سهام شده و اوراق بهادار را معامله کنند.

اگر چه این باشگاه یکی از مهم‌ترین مکان‌های تجمع معامله‌گران اوراق بهادار در شهر لندن بود، اما یک مکان انحصاری برای تجارت نبود و کلاهبرداری نیز در این زمان‌ها شایع بود. سرانجام در سال ۱۸۰۱ میلادی به منظور پیشگیری از تقلب و کلاهبرداری برخی از فعالان بازار، برای نخستین بار زمینه تشکیل بورس منسجم و سازمان‌یافته اوراق بهادار در لندن به صورت جدیو در قالب کارمزد سالانه و تبدیل صرافی به «اتاق اشتراک»Subscription room فراهم شد.

اتاق اشتراک ایجاد شده در سال ۱۸۰۱، نخستین صرافی تنظیم شده در لندن بود. ویلیام هاموند اولین سنگ بنای ساختمان جدید را در ۱۸ می ۱۸۰۱ گذاشت. در ۳۰ دسامبر با حک شدن «بورس» در ورودی به پایان رسید.

بورس اوراق بهادار لندن با پذیرش مجموعه قوانینی توسط کارگزاران و پرداخت حق عضویت مشخصی توسط آن‌ها به سازمان بورس آغاز به کار کرد.

با دستورات جدید دولتی و افزایش حجم معاملات، بورس به تدریج به بخشی پذیرفته شده از زندگی مالی در شهر تبدیل شد. علیرغم انتقادهای مداوم روزنامه‌ها و مردم، دولت از بازار سازمان یافته سهام، برای جمع آوری پول هنگفت مورد نیاز برای جنگ علیه ناپلئون استفاده کرد.

نخستین کتاب قانون بورس اوراق بهادار

در نخستین سال‌های فعالیت بورس اوراق بهادار لندن، هیچ مجموعه مشخصی از مقررات یا قوانین اساسی برای معاملات وجود نداشت. در فوریه ۱۸۱۲، کمیته این بورس، مجموعه ای از توصیه ها را تأیید کرد که بعداً پایه و اساس نخستین کتاب قوانین مدون بورس شد. اگرچه این سند، سند پیچیده ای نبود، اما در آن موضوعاتی همچون تسویه حساب، واگذاری، نکول و قصور در پرداخت به خوبی تشریح شد.

بورس لندن؛ هشتمین بورس بزرگ دنیا در ۲۰۲۱

بورس لندن از طریق بازارهای اولیه خود، دسترسی مقرون به صرفه به برخی از عمیق ترین و نقدشونده‌ترین استخرهای نقدینگی سرمایه جهان را فراهم می کند. این مرکز طیف گسترده ای از شرکت ها است و معاملات الکترونیکی سهام را برای شرکت های بورسی فراهم می کند.

این بازار در تاریخ بیست و سوم ژوئن سال ۲۰۰۷ با بورس میلان Borsa Italiana ادغام شد و از آن به بعد تحت عنوان گروه بورس لندنLSE فعالیت می‌کند. به دنبال ادغام صورت گرفته، بورس انگلیس قدرت و اهمیت بیشتری در میان بورس‌های اروپایی پیدا کرد.

بورس لندن یکی از بین‌المللی‌ترین بورس اوراق بهادار با ۱۳۰۰ شرکت پذیرفته شده از بیش از ۶۰ کشور جهان است. این بورس، منبع برتر نقدینگی بازار سهام، قیمت‌های معیار و داده‌های بازار در اروپا است. بورس اوراق بهادار لندن که با بورس های بین المللی در آسیا و آفریقا نیز مرتبط است، قصد دارد موانع هزینه و نظارت را از بازارهای سرمایه در سراسر جهان حذف کند.

«مهبانگ»؛ بزرگ‌ترین رخداد در بورس لندن

بزرگترین رویداد دهه ۱۹۸۰، مقررات زدایی ناگهانی بازارهای مالی در بریتانیا در سال ۱۹۸۶ بود. عبارت «بیگ‌بنگ» برای توصیف اقداماتی ابداع شد، از جمله لغو هزینه‌های کمیسیون ثابت و تمایز بین سهامداران و دلالان سهام در بورس اوراق بهادار لندن، و همچنین شروع معاملات الکترونیکی و امکان فعالیت کارگزاران خارجی.

در سال ۱۹۹۵، بورس لندن، AIM یا بازار سرمایه‌گذاری جایگزین را راه اندازی کرد تا به شرکت‌های در حال رشد اجازه دهد تا به بازارهای بین المللی متصل شوند. دو سال بعد، خدمات تجارت الکترونیکیSETS راه‌اندازی شد که سرعت و کارایی بیشتری را به بازار آورد. در مرحله بعد، سرویس تسویه حساب CREST راه اندازی شد.

در سال ۲۰۳۳، یک تجارت بین المللی مشتقات سهام با مشارکت گروه OM ایجاد شد. همچنین صرافی Proquote Limited، یک تامین کننده نسل جدید داده‌های بازار و سیستم‌های معاملاتی را خریداری کرد.

این تغییرات عمده در نهایت منجر به افزایش حجم معاملات، ایجاد رقابت شدید بین کارگزاران و تبدیل بورس انگلیس به یک بازار مالی جهانی شد.

ساختار بورس لندن

بورس انگلیس از نظر ارزش بازار، حجم معاملات و نقدشوندگی رقیب سنتی بورس نیویورک محسوب می‌شود. بازار مالی لندن میزبان طیف گسترده‌ای از شرکت‌ها در زمینه‌های مختلف کسب و کار بوده و بستر بسیار مناسبی برای تأمین مالی شرکت‌ها به شمار می‌رود.

همکاری با بورس‌های جهانی در آسیا و آفریقا به منظور حذف هزینه‌های سرمایه‌گذاری و موانع تجارت بین‌المللی دارایی‌های مالی، یکی از اهداف اصلی بورس لندن است. شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار، از نقدشوندگی بالاتر و قیمت‌گذاری شفاف‌تری برخوردار بوده و همچنین به شدت در کانون توجه رسانه‌های مالی و سرمایه‌گذاران قرار دارند.

بازار اصلی بورس انگلیس یکی از متنوع‌ترین بورس‌های دنیا است، که از حدود ۴۰ بخش مختلف شامل Premium یا همان سهام شرکت‌های بازرگانی وStandard اوراق بدهی و مشتقه تشکیل شده است.

فوتسی FTSE؛ برترین شاخص بورس لندن

مهم‌ترین شاخص بورس لندن «Financial Times Stock Exchange ۱۰۰ Index» است، که به اختصار FTSE ۱۰۰ یا FTSE (فتسی)خوانده می‌شود.

این شاخص بر مبنای ۱۰۰ شرکت بزرگ (از لحاظ ارزش بازار) حاضر در بازار بورس انگلیس ایجاد شده است. شاخص فوتسی توسط کمپانی FTSE Group که یک شرکت تابعه حاصل سرمایه‌گذاری مشترک بورس اوراق بهادار لندن و روزنامه فایننشیال تایمز است، به صورت مداوم محاسبه می‌شود و از طریق درگاه‌های اطلاع‌رسانی بورس انگلستان منتشر می‌شود.

علیرغم حضور شاخص‌های مهم دیگری در بازار سهام لندن، FTSE ۱۰۰ همچنان پرکاربردترین شاخص محاسباتی این بازار مالی است. بر اساس آمارها، ۱۰۰ شرکت پذیرفته شده در این شاخص حدود ۸۰ درصد از ارزش بورس اوراق بهادار انگلیس را به خود اختصاص می‌دهند.

برخی از مهم‌ترین شرکت‌های موجود در شاخص فوتسی ۱۰۰ عبارتند از:

* بانک سرمایه‌گذاری و خدمات مالی بارکلیز؛ ارزش بازار: ۶/۱۸ میلیارد پوند

* بانک سرمایه‌گذاری و خدمات مالی HSBC؛ ارزش بازار: ۶۳ میلیارد پوند

* شرکت خدمات مخابراتی چندملیتی ودافون؛ ارزش بازار: ۸/۲۹ میلیارد پوند

* هلدینگ مهندسی و خودروسازی رولز-رویس؛ ارزش بازار: ۳/۴ میلیارد پوند

سیستم عامل‌های الکترونیکی بورس لندن

در این بورس قدرتمند، چندین پلتفرم رایانه‌ای برای معاملات بخش های مختلف در نظر گرفته شده که هر کدام از آن‌ها کاربردهای خاص خود را دارد.

بورس اوراق بهادار الکترونیک SETS: این پلتفرم در واقع از معروف ترین و بهترین دفتر سفارشات و معاملات الکترونیک بورس لندن به‌شمار می‌رود.

SETSqx: این پلتفرم همانند پلتفرم قبلی است با این تفاوت که معاملات در حجم و میزان کمتری برقرار می‌شود. این پلتفرم با استفاده از بازار مستقل و غیر الکترونیک، یک لیست برای خرید و فروش را به ازای هر ۴ ساعت به‌روزرسانی می‌کند.

SEAQ : نوعی بازار سرمایه غیر الکترونیکی که اجازه فعالیت در AIM را داشته تا به روش‌های مختلف در این بازار به داد و ستد و ثبت پیشنهاد بپردازد.

بورس فلزات لندن London Metal Market and Exchange

بورس فلزات لندن LME در سال ۱۸۷۷ تاسیس شد و از آغاز تأسیس خود در انگلستان به صورت بازار پیشگام جهانی در ارتباط با فلزات غیرآهنی درآمده است. بورس فلزات لندن بازار پایانی واقعی است که در آن تسهیلاتی برای تحویل واقعی، به منظور پشتیبانی از پیمان‌های آن، فراهم آمده است.

این بورس خود درگیر داد و ستد نیست و به انجام عملیات یا فراهم کردن خدمات مالی یا واقعی برای مشتریان نیز نمی‌پردازد، بلکه فقط بازاری را فراهم آورده است تا داد و ستد در آن انجام می‌گیرد و مقررات آن و شفافیت فعالیت‌هایی که در آن انجام می‌شود را تدارک می‌بیند.

بورس فلزات لندن، بزرگ‌ترین بازار جهانی برای دادوستد فلزات غیرآهنی است که فلزهای پایه دادوستد شده در آن به تقریب ۹۵ درصد مبادله جهانی در این زمینه را در برمی‌گیرد. این بورس ابتدا در قرن نوزدهم تأسیس شد. در آن زمان انگلستان به گونه‌ای فزاینده وابسته به واردات فلزات برای تکمیل محصول‌های معادن رو به پایان داخلی خود و سپس جایگزینی آن بود. واردات عمده به فلزات اصلی آلیاژی مربوط می‌شد که شامل قلع از تنگه‌های مالزی و مس از معادن تازه تأسیس شیلی بود.

روش منحصر به فرد تاریخ معاملات روزانه بورس فلزات لندن، پیشرفتی برای این بورس محسوب می‌شود.

قرارداد شاخص بورس فلزات لندن بر پایه شش فلز اولیه که در سال ۲۰۰۰ معرفی شد پایه گذاری شد. این پایه فلزات شاخص برای دسترسی سرمایه گذاران به قراردادهای آپشن و آتی بر مبنای پایه فلزات غیرکانی و بدون تحویل فیزیکی آن طرح ریزی شد.

در ماه مه ۲۰۰۵ بورس فلزات لندن اولین قرارداد معامله آتی پلاستیک برای پروپیلن و پلی اتیلن دنسیته پایین را به علاوه قراردادهای منطقه ای در سال ۲۰۰۷ معرفی کرد. LME MINIS جدیدترین ابزار معامله برای مس، آلومینیوم و روی در دسامبر ۲۰۰۶ معرفی شده است.

روزها و ساعات معاملات بورس لندن

تالار بورس در میدان پاترنوستر (Paternoster) شهر لندن و در نزدیکی کلیسای سنت پائول واقع شده است. جلسه معاملاتی این بازار در طول روزهای کاری هفته (دوشنبه تا جمعه) از ساعت ۰۸:۰۰ تا ۱۶:۳۰ به وقت محلی فعالیت می‌کند.

تعطیلات رسمی بورس لندن شامل روز اول سال نو، آدینه نیک، دوشنبه عید پاک، اول ماه می، تعطیلات بانکی در انگلستان، تعطیلات رسمی متفرقه، کریسمس و ۲۶ دسامبر (روز پس از کریسمس) می‌شود.