به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، اوراق سلف موازی استاندارد که به پشتوانه محصول تولیدی بنگاه‌های اقتصادی قابل انتشار است به عنوان ابزاری مناسب توسط مجموعه بازار سرمایه ایران به اقتصاد کشور معرفی شده است. این اوراق مبتنی بر عقد پایه سلف بوده که به تایید کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار ایران رسیده است. آن دسته از بنگاه‌های اقتصادی بزرگ که نیازمند منابع مالی با حجم بالا برای پیشبرد فعالیت‌های اقتصادی خود هستند و نمی‌توانند به راحتی و با نرخ مناسب مبالغ مزبور را از طریق نظام بانکی تامین کنند. این در حالی است که این بنگاه‌های اقتصادی می‌توانند با مراجعه به بازار سرمایه، منابع مالی مورد نیاز خود را از طریق ابزارهای مالی اسلامی موجود فراهم کنند. از سوی دیگر بورس، زمینه تامین منابع مالی را برای بنگاه‌های اقتصادی بزرگ در حجم بالا و با نرخ مناسب فراهم می‌کند. بازار سرمایه هم می تواند بنگاه های اقتصادی را در تامین مالی بلندمدت و هم کوتاه مدت و سرمایه در گردش با کمک ابزارهای متنوع حمایت کند. اوراق سلف استاندارد موازی می تواند از نظر مدت زمان انتشار بازه های زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت را تامین مالی کند. از مزایای اوراق سلف استاندارد می توان موارد زیر را برشمرد:

۱- معافیت مالیاتی اوراق سلف استاندارد

بر اساس تبصره ۱ ماده ۷ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست‏های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی که اذعان می دارد" تمامی درآمدهای صندوق سرمایه‏ گذاری در چارچوب این قانون و تمامی درآمدهای حاصل از سرمایه‏ گذاری در اوراق بهادار موضوع بند ۲۴ ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۴ و درآمدهای حاصل از نقل و انتقال این اوراق یا درآمدهای حاصل از صدور و ابطال آن‏ها از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۳۸۷/۰۳/۰۲ معاف ‏می ‏باشد و از بابت نقل و انتقال آن‏ها و صدور و ابطال اوراق بهادار یاد شده مالیاتی مطالبه نخواهد شد." و بنابر بخشنامه سازمان امور مالیاتی کشور بر اساس این قانون، معاملات اوراق سلف استاندارد از معافیت مالیاتی برخوردار می باشد.

۲- نقدشوندگی

با توجه به اینکه اوراق سلف موازی استاندارد هم مشابه سایر اوراقی که در بازار سرمایه منتشر می شود، دارای بازارگردان است، می توان به صورت آنی و از طریق سامانه های بورس به فروش برسد، لذا سرمایه گذاران می توانند به آسانی در صورت نیاز از این سرمایه گذاری با سود معقولی خارج شوند.

۳- ضمانت کالایی

این اوراق به پشتوانه کالا صادر شده فلذا سرمایه گذاران از ضمانت بازپرداخت خیال آسوده ای خواهند داشت.

۴- تضمین نهادهای معتبر مالی

این اوراق دارای ضامنی از نهادهای مالی معتبر است. در خصوص برخی اوراق مانند اوراق سلف موازی گندم نیز پشتوانه دولت برای این اوراق وجود دارد.

در همین زمینه به تازگی اوراق سلف موازی گندم در راستای تامین مالی شرکت بازرگانی دولتی برای پرداخت طلب گندمکاران در بورس کالای ایران منتشر شد که جزییات این اوراق عبارتند از:

اوراق سلف موازی گندم با نام و معاف از مالیات بوده و با سررسید ۶ ماهه و با نرخ بازده حداقل سالانه ۲۰ درصد منتشر می شود. نرخ بازخرید بازارگردان نیز روز شمار معادل ۱۹ درصد در سررسید سالانه تعیین شده است. ناشر این اوراق شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران و ضامن اصل و بازده اوراق در سررسید دولت جمهوری اسلامی ایران، خزانه داری کل و بانک کشاورزی هستند. همچنین در راستای انتشار این اوراق طبق تعهدات شرکت بازرگانی دولتی ایران، کلیه گندم غیر مشمول فروش یارانه ای در اختیار این شرکت، به صورت منظم و مستمر تا زمان سررسید صرفا از طریق بورس کالای ایران و براساس قیمت های جاری بازار به فروش می رسد و هیچ گونه عرضه و معامله گندم غیر مشمول فروش یارانه ای، خارج از بورس انجام نخواهد شد. به این ترتیب با عرضه گندم غیر یارانه ای در بورس کالای ایران و براساس ماده ۱۷ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، خریداران آزاد گندم و شرکت بازرگانی دولتی با ورود به بورس کالا از برگزاری مناقصه یا مزایده و تشریفات مربوط به آن‌ها معاف می شوند.

در ادامه به بهانه انتشار اوراق سلف گندم در بورس کالا، مزیت های تامین مالی دولت از طریق اوراق در بازارسرمایه بررسی می شود؛

شفافیت مالی دولت

با توجه اینکه این اوراق در بازار سرمایه عرضه شده، اطلاع رسانی مناسب صورت خصوص بدهی های دولت بصورت شفاف در رسانه ها و برای عموم صورت می گیرد و از این جهت زمینه های نظارت افکار عمومی بر عملکرد دولت فراهم می شود.

ورود منابع به طرح های توجیه پذیر

از آن جهت که این اوراق بصورت عمومی عرضه میگردد و دولت باید سود و اصل سرمایه را به سرمایه گذاران بازگرداند ،این منابع در طرح های با توجیه اقتصادی هزینه خواهد شد و لذا از ورود این منبع به امور بدون صرفه اقتصادی پیشگیری می شود.

راه افتادن چرخه اقتصادی کشور

با توجه به اینکه آن به بخش های مختلف اقتصاد کشور از جمله، کشاورزان، پیمانکاران و ... ابزار مناسبی برای خروج از رکود می تواند باشد.

در پایان باید به این نکته توجه کرد که اوراق سلف موازی استاندارد و سایر ابزارهای تامین مالی متنوع بوده و می توانند برای انواع کالاها و محصولات، پروژه ها و طرح های توسعه، خرید مواد اولیه، تجهیزات و ماشین آلات و ... استفاده شود به طوریکه این ابزارها متنوع ،اسلامی و از نظر زمانی نیز انعطاف پذیر هستند.

*حسام الدین جعفری، کارشناس بازار سرمایه