*نیما کرامت کارشناس بازار سرمایه

به گزارش «کالاخبر»؛ برای اینکه بهتر رمزارزها و اولین آنها (بیت کوین) را درک کنیم باید در ابتدا تاریخچه پول رو بصورت مختصر  مرور کنیم:

در ابتدا پولی وجود نداشت و مردم، کالا و خدمات خود را باهم مبادله می‌کردند اما به دلیل  مشکلاتی که این روش مبادله داشت تصمیم به ضرب مسکوکات فلزی گرفتند.

بخش بزرگی از تاریخچه پول به سکه‌های فلزی اختصاص دارد که هزاران سال به عنوان پول رایج مورد استفاده مردم قرار می‌گرفتند. این سکه‌ها در ابتدا از طلا و نقره و مس ساخته می‌شدند، زیرا مردم می‌دانستند این فلزات نسبت به سایر فلزات، کمیاب‌ترند و همچنین در مجاورت با هوا خوردگی ندارند، یعنی وزن آنها ثابت می‌ماند و به مرور زمان تغییر نمی‌کند اما این سیستم هم مشکلاتی داشت.

رسیدهای کاغذی به جای طلا: پول‌های دارای پشتوانه

نحوه کار به این صورت بود که به محض اینکه شخصی سکه‌های طلا یا نقره خود را به مرکزی می‌سپرد، متصدی یک کاغذ به عنوان رسید به آن شخص می‌داد که مقدار طلا یا نقره او با تمام جزئیات در آن ذکر شده بود. رسید کاغذی که مراکز به مردم می‌دادند، نشان‌دهنده ارزش و اعتبار طلایی بود که آنها به امانت سپرده بودند، بنابراین انتقال آن رسید کاغذی می توانست به معنای انتقال خود سکه‌های طلا و نقره باشد.

پیدایش ارزهای فیات (بدون پشتوانه)

هیچ منبع کمیاب و با ارزشی مثل طلا، به عنوان پشتوانه پول‌هایی که امروزه از آنها استفاده می‌کنیم و به آنها فیات می‌گویند، وجود ندارد. به همین دلیل است که ارزش پول دیگر به ارزش طلا بستگی ندارد، بلکه به ثبات دولتی که آن پول را ایجاد کرده و مورد استفاده قرار داده، وابسته است. چیزی که امروزه به پول هر کشوری ارزش می‌دهد، اعتبار و قدرت دولت آن کشور است.

پیدایش پول الکترونیکی

بانک‌ها اعلام کردند، مشکلی که در مورد دزدیدن سکه‌های طلا وجود داشت، هنوز پابرجاست و پول‌های کاغذی نیز می‌توانند مورد سرقت قرار بگیرند.

بانک‌ها برای حل این مشکل این پیشنهاد را مطرح کردند که مردم پول اضافی خود را به بانک‌ها بسپارند و بانک آن را در کامپیوتر خود ثبت کند و متعهد ‌شود هر وقت اشخاص به پول خود احتیاج پیدا کردند، بانک پول کاغذی در اختیار آنها قرار دهد.

در آغاز قرن بیست و یک، بازهم مردم برای بهبود و کارآمدتر شدن پول، سوال دیگری را مطرح کرده و به دنبال جواب برای آن گشتند. اگر پول قرار است یک سری عدد ذخیره شده در کامپیوترها باشد، آیا راهی وجود دارد که به جای ذخیره این اعداد و ارقام در کامپیوترهای نهادهای مرکزی، دولت‌ها و بانک‌ها، آنها را روی کامپیوترهای غیرمتمرکزی که تحت نظارت شخص یا سازمانی نیست، ذخیره کرد؟ جواب آن رمزارزها بود.

برای اینکه رمزارزها را توضیح دهیم باید ابتدا ارزهای دیجیتال رو تعریف کنیم.

ارز مجازی (Virtual Currency) یا دیجیتال (Digital currenc) چیست؟ 

در سال ۱۹۹۶، شرکت E-gold تاسیس شد که به مشتریانش شرایط معامله با طلای مجازی را داد.

در سال ۲۰۰۶، یک شرکت دیگر با نام Liberty Reserve به کاربران اجازه داد تا دلار آمریکا را به یورو و برعکس با کارمزد یک درصد تبدیل کند تا از آن برای انجام معاملات تجاری استفاده شود. اما کمی بعد، افرادی که از این سیستم به عنوان پول‌شویی استفاده کردند، موجب بسته شدن این سیستم شدند.

PayPal نیز تقریبا از همین نوع سیستم استفاده می کند اما کاملا قانونی، به همین دلیل است که در میان رقبایش جان سالم به در برده است. بنابراین می توان گفت ایده ارز مجازی از سال ۱۹۹۶ نشات گرفته است.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می شود رمزارزها یکی از انواع ارزهای دیجیتال  هستند.

رمزارز یا crypto currency:

یکی از انواع ارزهای دیجیتال، رمز ارزها یا پول های رمزی هستند. پول های رمزی یا cryptocurrency عمدتا با استفاده از یک فناوری به نام بلاک چین ایجاد می شوند.

دو ویژگی اصلی یعنی غیرمتمرکز بودن و در امان ماندن از چاپ واحدهای پولی بیشتر، دستاورد مهمی در برابر پول‌های امروزی به حساب می‌آیند که مسیر را برای شکل جدیدی از نظام اقتصادی در آینده باز می‌کند.

Cryptocurrency توسط افرادی که آن را اختراع کرده است صادر می شود و عمدتا توسط افراد خاص و یا دولت ها کنترل نمی شوند.

همانطور که در تصویر قابل مشاهده است در رمزارزها، دفتر کل حسابداری (ledger) به صورت متمرکز وجود ندارد و دیگر بانک مرکزی نداریم.

همه افراد در این سیستم خودشان بانک مرکزی هستند و اطلاعات تراکنش ها در یک سرور خاص ذخیره نمی شود بلکه تمامی افراد یک نسخه از دفترکل را به صورت آپدیت شده در اختیار قرار دارند و روی همه سیستم ها  اطلاعات در شبکه بلاک چین ذخیره می شود.

فناوری بلاک چین (block chain):

واژه بلاک چین (Blockchain  ترکیبی از دو کلمه  Block بلوک و Chain زنجیره) است. این فناوری در حقیقت زنجیره‌ای از بلوک‌هاست.

در هر بلاک، هر اطلاعاتی می‌تواند ثبت شود؛ از جرم و جنایت‌های یک فرد تا جزئیات تراکنش‌های یک شبکه پولی مانند بیت کوین.

بلاک چین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت آن با سیستم‌های دیگر این است که اطلاعات ذخیره‌شده روی این نوع سیستم، میان همه اعضای یک شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود. با استفاده از رمزنگاری و توزیع داده‌ها، امکان هک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبت‌شده، تقریباً از بین می‌رود.

مفهوم بلاک چین اولین بار با پیدایش بیت کوین به وجود آمد و پادشاه ارزهای دیجیتال از این راهکار برای ذخیره اطلاعات مربوط به دارایی کاربران بهره برد.

این فناوری در حقیقت نوعی دیتابیس یا پایگاه داده است که روی یک یا چند سرور خاص قرار ندارد، بلکه روی تمام کامپیوترهایی که به شبکه متصل می‌شوند، توزیع شده است. به دلیل بهره بردن از رمزنگاری و ثبت آن در همه کامپیوترهای شبکه، سوابق ثبت‌شده قابل هک یا حذف نیستند. اطلاعات در بلاک‌ها ثبت می‌شوند و بلاک‌ها با هم به صورت زنجیره‌ای مرتبط می‌شوند. این زنجیره، بلاک چین را تشکیل می‌دهد.

هر کدام از این بلاک‌ها چیزی به نام هش Hash دارند. یک هش رشته‌ای، متنی است که از یک تابع ریاضی خاص تولید شده و کاربرد آن جلوگیری از تقلب در سیستم است. هش یک داده یا ورودی همیشه ثابت است. استفاده از راهکار هش باعث می‌شود تا از تقلب و تغییر اطلاعات ثبت‌شده روی بلاک چین جلوگیری به عمل آید.

بیت کوین و ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز، مهم‌ترین و موفق‌ترین کاربرد فناوری بلاک چین هستند. به عنوان مثال، در بیت کوین با استفاده از این فناوری امکان تقلب، دوبار خرج کردن پول و برگشت تراکنش‌ها از بین می‌رود.