سرانجام در ساعات ابتدایی صبح امروز، اجرای برجام آغاز و تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران پس از سال ها لغو شد. از امروز بسیاری از فعالان اقتصادی در تکاپو هستند تا از شرایط جدید به وجود آمده نهایت بهره را ببرند که مسلما با حذف محدودیت ها و فشارهای ناشی از تحریم، به زودی شاهد تحولی مثبت و پوست اندازی اقتصادی خواهیم بود. اما موضوعی که باید به آن توجه کرد، اینکه با فروریختن دیوار تحریم ها در واقع چهره واقعی و زیرساخت های فعلی اقتصاد نمایان می شود و آنجاست که میتوانیم با درک بهتر، فاصله مولفه های اقتصادی با استانداردهای بین المللی را بسنجیم. با این وجود امروز هر دو طرف یعنی فعالان داخلی و سرمایه گذاران خارجی در تدارک توسعه تجارت با یکدیگر هستند که براساس تجربیات جهانی یکی از مولفه هایی که اقتصاد ایران برای توسعه یافتگی باید مد نظر قرار دهد، توسعه بازارهای مالی است. در همه دنیا اندازه بازارهای مالی یکی از نشانه های توسعه یافتگی به شمار می رود، به طوریکه حتی در تئوری های اقتصادی بین توسعه یافتگی کشورها و توسعه یافتگی بازارهای مالی، رابطه مستقیمی وجود دارد. همچنین تجربیات و آمارها به وضوح نشان می دهد در کشورهایی که بازارهای مالی توسعه یافته دارند، منابع بهتر تجهیز و تخصیص داده می شود. به این ترتیب امروز که سرمایه گذاران خارجی بیش از هر زمان دیگری به فکر ورود به بازارهای ایران هستند، باید بتوانیم براساس استانداردهای بین المللی بازارهایی را برای پوشش ریسک فعالیت های آنها طراحی و معرفی کنیم که یکی از این ابزارها می تواند راه اندازی بازار مشتقه ارز باشد.

طبق بررسی های انجام شده، وجود بازار پوشش نوسانات نرخ ارز یکی از مهم ترین عوامل توسعه در کشورها به شمار می رود که با توجه به تصویب شورای عالی بورس با کلیات راه اندازی این بازار، زمان ایجاد بازار مشتقه ارز که امکان هم افزایی برای سایر بخش های مالی و همچنین تجهیز منابع را فراهم می کند، فرارسیده است. نگاهی به تجربه کره جنوبی در راه اندازی بازار مشتقه ارزی نشان می دهد که این کشور از همین مسیر توانست بازار اوراق قرضه خود را به دنیا معرفی و منابع خارجی عظیمی را جذب کند. این کشور امروز به یک الگو در جذب منابع خارجی از طریق بازارهای مالی تبدیل شده که دلیل اصلی آن راه اندازی بازار مشتقات ارزی در سالیان گذشته است؛ البته این اتفاق در برزیل نیز با وجود دارا بودن اقتصاد تک محصول مصداق پیدا می کند.

همچنین باید توجه کرد به طور طبیعی سرمایه گذاران خارجی توجه ویژه ای به ساختارهای مالی کشورها دارند و به دنبال ساختاری قابل اتکا و بین المللی برای هدایت سرمایه هایشان می گردند به نحوی که ساختارهای بومی و غیرشفاف ما برای آنها جذاب نخواهد بود، پس باید بازاری مطابق با الگوهای بین المللی داشته باشیم تا اطمینان و حس امنیت سرمایه گذاران خارجی را کسب کنیم.

دست آخر اینکه با کنار هم گذاشتن شرایط داخلی کشورمان از جمله کاهش درآمدهای نفتی، کسری بودجه دولت و تحقق رشد ۸ درصدی اقتصاد در برنامه ششم توسعه، نیاز به منابع خارجی بیش از هر زمانی احساس می شود که باهمه این تفاسیر لزوم و اهمیت راه اندازی بازار مشتقه ارز برای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز به عنوان یکی از مشوق ها و ابزارهای قابل اعتماد سرمایه گذاران خارجی برای ورود به کشورمان تلقی می شود.

*حامد سلطانی نژاد، مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران