به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، در این راستا همواره خلا وجود ابزاری برای پوشش ریسک نوسانات ارز احساس شده است. به این ترتیب اقتصاد رو به رشد ایران که حضور سرمایه گذاران خارجی در آن از اهمیت بالایی برخوردار است، راهی جز راه اندازی بازار مشتقه ارزی ندارد.
این در حالی است که ابزار مشتقه ارزی یکی از مهمترین و متداول ترین ابزارهای مالی قابل معامله در بورس کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. در واقع اصلی ترین کارکرد این ابزارها در بازارهای مالی، پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز است. در همین خصوص با «استفان کیله» مدیرعامل شرکت آسپین اینوست به گفت و گو نشستیم.
با توجه به فعالیت شما در بازار سرمایه ایران، بزرگترین مشکل سرمایه گذاران خارجی برای حضور در بورس ایران چیست؟
در واقع یک مشکل اصلی که در ایران وجود دارد، این است که بانک های فعال در اروپا خدماتی برای انتقال پول از کشورهایی مثل سوئیس و آلمان به ایران ارائه نمی دهند و این مهم باعث حضور بانک های واسطه ای در این میان شده است. به طور مثال بانک هایی در هند وجود دارند که کار انتقال پول از کشورهای اروپایی به ایران را به عهده میگیرند. این در حالی است که در حدود ۵ درصد از پول به عنوان کارمزد به این بانک ها اختصاص داده میشود.
اما از سویی مشکل دیگر این است که اگر انتقال این پول از کشورهای خارجی به ایران با موفقیت هم همراه باشد، باز هم دلار آمریکا و یورو اروپا برای سرمایه گذاری در بورس ایران باید به ریال تبدیل شوند و این خود شامل هزینه است. همچنین نوسانات نرخ ارز در ایران بسیار زیاد است و این عامل نیز سبب میشود سرمایه گذاران خارجی کمتر به بازار ایران اقبال نشان دهند.
همانطور که اشاره کردید، نوسانات نرخ ارز در ایران بالا است. به نظر شما این عامل تا چه حدی در سرمایه گذاری اندک خارجی ها در بازار سرمایه ایران موثر است؟
به طور حتم نوسانات نرخ ارزی در بورس بسیار تاثیرگذار است. اما باید در نظر داشته باشیم که این نوسانات نرخ ارز تنها مختص ایران نیست و تقریبا در تمام کشورهای دنیا از جمله کشورهای اروپایی، ژاپن، چین و آمریکا هم با این مشکلات دست به گریبان هستند. اما در این کشورها تمهیداتی اندیشیده شده است که بتوانند این نوسانات را کنترل کنند. درواقع کنترل نوسان نرخ ارز بستگی زیادی به هدف های بانک مرکزی هر کشوری دارد. اینکه بانک مرکزی تا چه حدی در بورس تاثیرگذار باشد یا بخواهد از صادرات خارجی حمایت کند.
تجربیات دیگر کشورها در رابطه با حل نوسان نرخ ارز چگونه بوده است؟ در واقع دیگر کشورها چگونه نوسان نرخ ارز را کنترل کرده اند؟
وقتی در شرایط نوسان نرخ ارز باشیم، بیشترین نقش را برای تثبیت بازار "بانک مرکزی" کشور به عهده میگیرد. در این زمینه میتوان به افت ارزش فرانک سوئیس در سال گذشته اشاره کرد که با این جریان بانک مرکزی سوئیس، به داد اقتصاد آن کشور رسید و بازار ارز دنیا را با شوک مواجه کرد. به این ترتیب که بانک مرکزی سوئیس اعلام کرد به هر قیمتی برابری یورو در برابر فرانک سوئیس را ۱.۲ نگه خواهد داشت. به عبارت دیگر یک یورو معادل با ۱.۲ فرانک قرار داده شد و مانع از پایین آمدن آن شد. با توجه به اعلام های قبلی که این نرخ، ۱.۱ بود و البته با دودلی بانک مرکزی سوئیس در انجام این کار، شوکی شدید به بازار ارزهای خارجی وارد شد و فرانک در برابر دلار و یورو حدود ۸ درصد افت کرد که شدیدترین افت روزانه فرانک در برابر یورو و دلار در طول تاریخ است. این تصمیم بانک مرکزی سوئیس موجب از دست رفتن سرمایه تعداد زیادی از سرمایه گذارانی شد که به بانک مرکزی سوئیس اعتماد کرده بودند. اما در نهایت این بانک با عمل خود به توازن نوسان نرخ ارز کمک کرد.
در کشورهای توسعه یافته، چه تفاوتی بین بازار مشتقه ارزی و معاملات آتی ارز وجود دارد؟
در کشور آلمان معاملات آتی بخشی از بازار مشتقه ارزی است با این تفاوت که در بازارهای مشتقه ارزی محدودیت های کمتری وجود دارد و بازار بزرگتری را تحت پوشش قرار میدهد. همچنین در بازار مشتقه ارزی فرد از اختیار خرید و اختیار فروش برخوردار است. به این معنی که اگر کالایی که فرد تا شش ماه آینده میخواهد خریداری کند با کاهش شدید قیمت مواجه شود، او میتواند با استفاده از اختیار خرید خود از خرید آن در زمان مقرر صرف نظر کند و این از آپشن هایی است که در بازار مشتقه ارزی وجود دارد. اما در بازار معاملات آتی این امکان وجود ندارد.
ایران برای کنترل نرخ نوسانات ارز قصد دارد بازار معاملات آتی ارز را راه اندازی کند. شما فکر میکنید با این عمل تا چه حد میتوان نوسانات ارزی را کنترل کرد؟
اطلاعات کاملی از برنامه ریزی این طرح در ایران ندارم. اما با توجه به پتانسیل هایی که در ایران وجود دارد و همچنین تجربیات کشورهایی که این طرح را اجرا کرده اند، میتوانم با اطمینان بگویم که با راه اندازی بازار مشتقه ارزی در ایران میتوان به کنترل ریسک نرخ ارز امیدوار بود.
معاملات آتی به غیر از تسهیل حضور سرمایه گذاران خارجی در بورس ایران، دیگر در چه زمینه هایی میتواند مفید باشد؟
به طور حتم معاملات آتی نه تنها برای سرمایه گذاران خارجی بلکه برای تولیدکنندگان داخلی هم از اهمیت بالایی برخوردار است. به عنوان مثال اگر تولیدکنندهای میخواهد تا چهار ماه دیگر مواد اولیه خود را با واحد پولی دلار از خارج کشور وارد کند، میتواند از امروز برای اینکه از بالا رفتن قیمت دلار ضرر نکند، دلار مورد نیاز خود را خریداری کند. از سوی دیگر صادرکنندگانی هم که جنس خود را به فروش رسانده اند، میتوانند ارز دریافتی خود را که برای چهار ماه دیگر قرار است به دست بیاورند در بازار مشتقه ارزی بفروشند. همچنین بازار معاملات آتی میتواند برای دلالان و واسطه هایی که در کوتاه مدت میخواهند سود کسب کنند هم جذابیت هایی را به همراه داشته باشد.
سرمایه گذاران خارجی که میخواهند وارد بازار ایران بشوند، چه مشکلاتی پیشرو دارند و آیا بازار سرمایه ایران میتواند جذابیت های کافی را برای آنها داشته باشد؟
بازار ایران برای سرمایه گذاران خارجی در نگاه نخست بسیار جذاب است. اما به همان میزان هم میتوان گفت که حضور در این بازار برای سرمایه گذاران خارجی سخت خواهد بود. یکی از دلایل این نکته آن است که سرمایه گذاران خارجی اطلاعات زیادی از بازارهای ایران ندارند. همچنین در وهله بعدی شرکتهای خارجی برای اینکه بخواهند سرمایه خود را به بازارهای ایران منتقل کنند، احتیاج به ضمانت و حمایت دارند. به همین دلایل پیشنهاد من برای آنها این است که باید برای شناختن بازار ایران زمان کافی را اختصاص بدهند و در رابطه با فرصتهایی که در بازار ایران وجود دارد، بررسی های زیادی داشته باشند. در واقع بزرگترین سوالی که برای شرکتهای خارجی در زمینه حضور در ایران به وجود میآید، این است که در ایران چگونه میتوانند ترقی و پیشرفت کنند؟ و سوال دیگر این است که چه سازمانی از این سرمایه گذاری خارجی در ایران حمایت میکند؟ اگر سرمایه گذاران برای این دل مشغولی های خود پاسخی داشته باشند، میتوانند با خیال راحت تری برای حضور در ایران برنامه ریزی داشته باشند.
در واقع میتوانیم بگوییم که ایران با توجه به جمعیت تقریبا بالا و سیاستهای دولت، بازاری در حال پیشرفت در اختیار دارد و این میتواند برای سرمایه گذاران خارجی فرصت مناسبی باشد. اما این در حالی است که سرمایه گذاران باید به یاد داشته باشند که برای رسیدن به سود در ایران باید زمان کافی را در اختیار داشته باشند. در مجموع بازار سرمایه ایران را دارای پتانسیل بالا میدانم و آن را به سرمایه گذاران خارجی توصیه میکنم.
نوسانات نرخ ارز در بازار ایران چه مشکلاتی را به وجود می آورد و چه تاثیری بر نرخ ارز دارد؟
برای پاسخ به این سوال یک مثال ساده میزنم. اگر ایرانیان بخواهند که برای خود سرمایه ای را ذخیره کنند، امکان کمی وجود دارد که به ریال ایران پول خود را ذخیره کنند و امکان بیشتری وجود دارد که این پول را به دلار آمریکا و یا یورو اروپا تبدیل کنند. برای این عمل ایرانیان، دلایلی زیادی وجود دارد. این عمل آنها مشکلات زیادی برای بانک مرکزی به وجود می آورد. این عامل سبب بالا رفتن تقاضا و در پی آن بالا رفتن نرخ ارز میشود که در این حالت بانک مرکزی برای به تعادل رساندن بازار باید ارز بیشتری را تزریق کند که این خود مشکلاتی را به همراه دارد.
شما باید به این نکته هم توجه داشته که اگر ایران یک واحد پولی قوی داشته باشد، میتواند رفتارهای مردم کشور را تحت تاثیر قرار دهد. به این معنی که با وجود واحد پول قوی، مردم برای ذخیره کردن پول مجبور به تبدیل آن به واحدهای پولی دیگر نیستند و اگر پول به واحدهای دیگر تبدیل نشود، مقداری از هزینه ای که صرف کمیسیون برای تبدیل پول میشود، کم خواهد شد. در واقع در این حالت نقش واسطه ها حذف شده و این نقدینگی در داخل چرخه مالی کشور در جریان می ماند.
اگر یکی از سرمایه گذاران خارجی از شما سوال کند که آیا سرمایه خود را به بازار ایران بیاورد یا خیر، شما چه پاسخی میدهید؟
به طور حتم جواب من مثبت است. شما میدانید که تمام بورس های دنیا با ریسک و شانس همراه است و این یک واقعیت است. ما نمیتوانیم به طور قطع بگوییم که برای آینده اقتصادی ایران چه اتفاقی میافتد. اما میتوانیم بگوییم که سیاست گذاری های دولت و مردم ایران میتواند نویدبخش یک آینده مثبت و رو به رشد برای ایران باشد.
از طرف دیگر میتوان گفت که اگر ایرانیها به سرمایه گذاری خارجی در بورس تمایل دارند، باید شرایط این سرمایه گذاری را نیز فراهم کنند. از جمله این شرایط میتواند همان حمایت باشد که باید از سرمایه گذاران خارجی داشته باشند. همچنین باید بانک های واسطه ای حذف شوند. به طور قطع اگر سرمایه گذاران هم به اندازه کافی باهوش باشند، میتوانند برای کسب سود بیشتر در بازار راه هایی پیدا کنند. در واقع قانون هایی وجود دارند که کار را برای سرمایه گذاران خارجی سخت تر می کنند و من اعتقاد دارم که سازمان بورس ایران میتواند با وضع قوانین مناسب به استانداردهای جهانی نزدیک تر شود.
کدام ویژگی را مهمترین ویژگی رفتاری مالی ایرانیان میدانید؟
من فکر میکنم که تفاوت زیادی بین ایرانیان و مردم دیگر کشورها در این زمینه وجود ندارد. تمام مردم دنیا دوست دارند که مقدار پول بیشتری را به دست بیاورند. تنها تفاوت در این است که برخی از مردم برای به دست آوردن این پول عجله دارند و میخواهند هرچه سریعتر به مقدار قابل توجهی پول دست پیدا کنند و دسته دوم کسانی هستند که زمان بیشتری را برای به دست آوردن این پول اختصاص میدهند. در طی سالهایی که در بورس فعالیت داشتم، با افراد زیادی ملاقات کردم و کسانی را دیدم که در بورس تمام سرمایه خود را از دست داده اند و از طرف دیگر کسانی را دیدم که در بورس از نظر مالی بسیار قوی شدند. اما در نهایت پول خوشحالی به ارمغان نمی آورد و نمی توان سلامتی را با پول به دست آورد.
منبع: عصر بازار
ارسال نظر