به گزارش «کالاخبر»، بازار محصولات کشاورزی در ایران همواره با محدودیت‌ها و دشواری‌های زیادی روبه رو بوده که بخش عمده‌ای از این مشکلات به عدم استفاده از ابزارهای نوین اقتصادی و ساختار نامناسب و ناکارآمدی بازار برمی‌گردد. در این راستا و در جهت کاهش ناکارآمدی‌های بازار محصولات کشاورزی، در دنیا از ابزارهای مختلف بورس‌های کالایی بهره گرفته‌اند. در ایران نیز با هدف شفاف سازی قیمت محصولات کشاورزی و کاهش دخالت دولت در بازار این محصولات، بورس کالای ایران از سال ۱۳۸۶ آغاز به کار کرد و در طول این سال‌ها محصولات مختلف بخش کشاورزی از جمله گندم، جو دامی، ذرت، کنجاله سویا، شکر، مرغ، جوجه یک روزه، خرما، زعفران و غیره در آن مورد معامله قرار گرفته است.

در این زمینه عنایت الله بیابانی قائم مقام دبیر کل خانه کشاورز به نقش بورس کالا در توسعه صنعت کشاورزی اشاره کرد و به خبرنگار تسنیم گفت: بورس کالای ایران به میزان بالایی می تواند در بخش کشاورزی موثر واقع شود به طوری که با عرضه محصولات کشاورزی در بورس، کشاورزان اطمینان حاصل می کنند که محصولاتشان با قیمت شفاف و مشخص به فروش می رود؛ همین یک اتفاق یعنی شفافیت قیمت و فروش محصول از اصلی ترین معضلات بازار کشاورزی است که قدمی بزرگ برای اصلاح این بخش به شمار می رود. 

وی به اهمیت آشنایی کشاورزان با بورس کالا اشاره کرد و افزود: به اعتقاد من اولین اقدامی که باید در بخش کشاورزی انجام داد، افزایش سطح فرهنگ سازی است زیرا بخش کشاورزی مخصوصا کشاورزان پتانسیل های خوبی برای سوق به سمت بورس را دارند ولی آنچه در این میان مهم است آنکه با وجود تلاش های متعدد و اقداماتی همچون اجرای طرح قیمت تضمینی جو و ذرت و دریافت کد بورسی برای کشاورزان، هنوز فرهنگ و آگاهی لازم وجود ندارد و همچنان نگرانی هایی از سوی کشاورزان مطرح است. 

به گفته قائم مقام دبیر کل خانه کشاورز، نگرانی کشاورزان از تغییر شیوه معاملات سنتی که سال ها به آن عادت کرده اند، ناشی می شود این در شرایطی است که عرضه محصولات کشاورزی در بورس یکی از بهترین و عادلانه ترین روش هاست و کشاورزان می توانند با عرضه مستقیم محصولاتشان در بورس به سود واقعی برسند.

وی افزود: بنابراین برای رسیدن به این هدف باید فرهنگ سازی در بخش کشاورزی صورت بگیرد تا جایی که بی اطلاعی کشاورزان از مزایای ورود به بورس به صورت کامل از بین برود و کشاورزان با اشتیاق و اعتماد به عرضه محصولات خود در بورس عادت کنند؛ در این صورت است که می توانیم تمام تولیدات کشاورزی را در بورس عرضه کنیم که با تحقق این موضوع، واسطه های پرشمار و غیر ضرور از بازار کشاورزی حذف شده و تولیدکنندگان و مصرف کنندگان منتفع می شوند. 

به گفته بیابانی، ظرفیت های بورس کالا به اندازه ای است که می تواند بسیاری از مشکلات بخش کشاورزی را برطرف کند به طوری که وجود بازاری منسجم و متمرکز برای کشف قیمت در بخش معاملات نقدی، تامین منابع مالی کشاورزان از طریق قراردادهای سلف و پوشش ریسک آنها از طریق قراردادهای آتی و اختیار معامله از جمله مهمترین این ظرفیت ها است.

رشد کیفی محصولات

قائم مقام دبیر کل خانه کشاورز به لزوم رشد کیفی تولیدات کشاورزی اشاره کرد و گفت: یکی از نقش هایی که می توان برای بورس کالا برشمرد، بهبود کیفیت تولید محصولات کشاورزان است زیرا در تابلوی بورس کالا همه جزییات از جمله کیفیت و قیمت محصول مشخص است و کالای باکیفیت تر، قیمت بالاتری نیز دارد. بنابراین باید به سمت جایگاهی حرکت کنیم که این اطمینان در باور کشاورزان ایجاد شود که هیچ سازوکاری بهتر از بورس کالا نمی تواند در عرضه و فروش محصولاتشان بهتر باشد زیرا بورس کالا جایی است که در تمام دنیا تجربه شده و تولید کننده و مصرف کننده می توانند از مزایای آن بهره مند شوند.

بیابانی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر عرضه انواع محصولات کشاورزی از جمله گندم در بورس ضمن شفافیت قیمت و افزایش کیفیت کالا در جلوگیری از قاچاق کالا به دلیل کشف قیمت عادلانه و واقعی هم موثر است. از این رو، باید از مزیت هایی که عرضه کالاهای مختلف در بورس برای اقتصاد کشور به همراه دارد، استقبال کنیم.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد که اگر تفکر یارانه ای بودن بازار از بخش کشاورزی جدا شود و به مکانیزم بازار و جامعه کشاورزی سپرده شود، بازار این محصولات رقابتی شده و و تولید کنندگان و عرضه کنندگان منتفع می شوند در این خصوص بورس کالا می تواند شاهراه اصلی باشد.