به گزارش «کالاخبر»،  محصول زعفران در کشور با نوسانات قیمتی مواجه بوده و همواره در اختیار دلالان و برخی از صادرکنندگان بوده است. به طوری که این واسطه ها در زمان افت قیمت محصول، سودهای کلانی به جیب میزنند. در اوایل خرداد ۹۷ پس از گذشت ۱۰ سال از راه اندازی قراردادهای آتی سکه، معاملات آتی زعفران به منظور شفافیت قیمتی، پوشش ریسک نوسانات قیمت و همچنین کوتاه نمودن دست دلالان از این بازار در بورس کالا راه اندازی شد.

خبرنگار خبرگزاری ایسنا در رابطه با مزایای معاملات زعفران در بورس کالای ایران به گفت و گو با حمیدرضا برادران شرکا پرداخته است. وی که اقتصاددان و کارشناس ارشد اقتصادی و استاد بازنشسته دانـشـکـده دانشگاه علامه طبـاطبـایـی است، معاون رییس جمهوری ایران در دولت هفتم بوده و عنوان ریاست و معاونت اقتصادی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، ریاست و دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و دبیر علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه فلوریدا ایالات متحده آمریکا را در کارنامه کاری خود دارد.

شرکا در بیان مزایای راه اندازی معاملات آتی زعفران به خبرنگار ایسنا گفت: راه اندازی این معاملات برای تولید و مصرف کننده به طور همزمان مزیت های زیادی دارد که اصلی ترین آن، پوشش ریسک های قیمتی است. هنگامی که یک تولیدکننده می تواند از امروز محصول را برای آینده با قیمتی مناسب به فروش برساند، علاوه بر اینکه انگیزه وی برای افزایش تولید دو چندان می شود، از افت قیمت زعفران در زمان برداشت محصول تحت تاثیر اقدامات دلال ها نیز در امان می ماند. البته مصرف کنندگان نیز که از قیمت زعفران در آینده اطمینان ندارند، می توانند از امروز به مقدار نیاز و با قیمتی مشخص خرید نمایند و به این ترتیب آنها نیز از نوسان قیمت در آینده بیمه می شوند.

وی در خصوص میزان موفقیت بورس کالا طی گذشت یکسال از زمان راه اندازی معاملات زعفران گفت: از زمان راه اندازی معاملات زعفران در بورس کالا مدت زمان زیادی نمی گذرد و نباید توقع داشت که این بازار بتواند در طول یکسال کل مشکلات قدیمی بازار زعفران را حل کند. اما در همین مدتی که از آغاز فعالیت این معاملات می گذرد، این بازار در واقعی سازی قیمت زعفران در ایران اثرات بسیار مثبتی داشته و با توجه به اینکه کشورهای هدف ما هم از طریق سایت انگلیسی بورس کالای ایران به آمار معاملات و قیمت های کشف شده دسترسی دارند، تاثیر مهمی در شفاف سازی قیمت ها در سطح جهانی هم داشته است. 

وی با ابراز امیدواری نسبت به اینکه این روند صعودی در رونق معاملات زعفران در بورس کالا ادامه دار خواهد بود، افزود: امیدواریم این روند ادامه یابد و در آینده این بورس از محصول زعفران به همه محصولات کشاورزی که به ویژه از جنبه صادراتی برای کشور اهمیت دارند، فراگیر شود. چراکه معامله از طریق بورس، در حوزه کیفیت محصول تحویلی اطمینان خاطری را برای خریدار خارجی ایجاد می کند و قطعا در جهانی سازی محصولات کشاورزی ایران و در سال های آتی در حوزه برندسازی خیلی به کشور کمک خواهد کرد.

استقبال جوانان از قرارداد آتی زعفران

شرکا در خصوص میزان استقبال فعالان بازار زعفران از معاملات آتی بورس کالا اظهار کرد: در بازار آتی در حالی زعفران به عنوان دومین کالا پذیرش شده و معامله می شود که شور و شوق خوبی هم در این بازار از سوی معامله گران و سرمایه گذاران قابل مشاهده است؛ بطوریکه خیلی از جوانان به خصوص در مشهد علاقه مندی خود را برای ورود به این بازار نشان داده اند. به گفته این اقتصاددان، معاملات قراردادهای آتی زعفران شرایطی را فراهم می کند تا جلوی نوسانات شدید قیمتی را بگیرد و در بازارسازی و بازاریابی این کالا در آینده موثر باشد.

ارزشمندی خوشحالی زعفرانکاران

این استاد اقتصاد با بیان اینکه هنوز بسیاری از کشاورزان از مزایای راه اندازی معاملات آتی زعفران اطلاع کافی ندارند، گفت: تا جایی که اطلاع دارم کشاورزان علی رغم اینکه شاید هنوز از مزایای این بازار مطلع نباشند، از این روندی که در پی شفافیت قیمتی در بازار زعفران به کمک بورس ایجاد شده، خوشحال هستند و ما در طول یکسال اخیر به کمک بورس کالا توانستیم قیمت محصول را به قیمت واقعی آن نزدیک کنیم.

وی ادامه داد: گرچه در این رابطه راهی طولانی در پیش رو داریم که امیدواریم با همکاری همه دست اندرکاران بازار زعفران اعم از تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و صادرکنندگان بتوانیم به نقش کامل و واقعی بورس کالا در سطح بین المللی نیز دست یابیم.

شرکا تاکید کرد: طبیعی است که با در اختیار داشتن سهم حدود ۹۰ درصدی از حجم تولید زعفران در جهانی، باید مرجع قیمتی این محصول را نیز در اختیار داشته باشیم. چون تمام دنیا قبول دارند که ایران تولیدکننده عمده و اول زعفران جهان است و براساس منطق، حق ماست که بتوانیم به کمک بورس کالا مرجع قیمتی دنیا باشیم.

به گفته شرکا در صورت حمایت مسوولان و رونق معاملات داخلی و صادراتی زعفران در بورس کالای ایران به همراه شناساندن مزایای مختلف زعفران به بازارهای مصرف دنیا، می توان سهم عمده تجارت جهانی را که امروز نصیب کشورهایی همچون اسپانیا می شود را در اختیار گرفت.  

وی در خصوص اینکه چرا تاکنون ایران نتوانسته مرجعیت قیمت های جهانی را در اختیار خود بگیرد، تصریح کرد: اگر تاکنون به این مهم دست نیافته ایم، متاسفانه کم کاری از جانب خودمان بوده است. در این راستا، در کنار انجام مطالعات بازار، بازارسنجی، بازارسازی، R&D و تبلیغات، حضور در مجامع و نمایشگاه های بین المللی، بورس کالا نیز می تواند با ایجاد شفافیت قیمتی مرجعیت قیمتی را به دست بگیرد. در این صورت ارزش افزوده بالایی برای کشور و فعالان حوزه زعفران ایجاد خواهد شد و فرصت های شغلی جدیدی را به وجود خواهد آورد و ایران را به جایگاه واقعی خود در بازار این محصول می رساند. 

راه اندازی فدراسیون زعفران

این کارشناس ارشد مسائل اقتصادی تاکید کرد: البته بنده معتقدم یکی از بخش هایی که می توانیم اقدامات توسعه ای زیادی در آن انجام دهیم، در حوزه تولید محصولات کشاورزی و صادرات آن است که می توان از بستر بورس برای توسعه آنها بهره برد؛ چراکه ایران در حوزه محصولات کشاورزی قابلیت رقابتی زیادی را با دیگر کشورها در اختیار دارد. در این رابطه، بنده معتقدم ما مثل بسیاری از کشورهای موفق دنیا نیازمند راه اندازی فدراسیونی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران هستیم تا به کمک آنها اقدامات توسعه ای بیشتری را به کمک بخش خصوصی انجام دهیم. البته به این معنا نیست که نمی خواهیم از دولت کمک بگیریم؛ بلکه ممکن است همین فدراسیون ها در روند اموری که به آنها واگذار می شود، بتواند از تسهیل گری و نقش حمایتی دولت بهره بگیرد. چراکه گاهی بخش خصوصی نیازمند دریافت تسهیلات و یا تصویب قوانین جدید در مجلس بوده و در این موارد، پیشرفت امور و انجام اقدامات توسعه ای به نقش و حمایت دولت وابسته است. 

شرکا با تاکید مجدد بر اینکه عرضه زعفران در بورس و راه اندازی تشکل ها هم به نفع بخش خصوصی و هم به نفع دولت است، گفت: دولت با ارتباطی که با این تشکل برقرار می کند، می تواند نقطه نظرات فدراسیون تولیدکنندگان و صادرکنندگان را دریافت کند. بر همین اساس، تصور می کنم با توجه به اینکه زعفران یکی از محصولات استراتژیک و ملی ایران محسوب می شود، ایجاب می کند که چنین تشکلی را داشته باشیم و بتوانیم قدم های بزرگی را در زمینه بهبود وضعیت زراعی محصول، به کارگیری سیستم های جدید کاشت، داشت و برداشت و ازدیاد برداشت در واحد سطح در فدراسیون تولیدکنندگان برداریم.  به گفته وی، در فدراسیون صادرکنندگان نیز می توانیم در حوزه R&D و برندسازی زعفران ایرانی در دنیا اقدام کرده و در ارتباط با کشورهای مقصد، به صادرکنندگان بیشتر کمک کنیم.

شرکا اظهار کرد: با توجه به اینکه حدود ۹۰ درصد از کل تولید زعفران در جهان در اختیار ایران است، به کمک بورس کالا و این فدراسیون ها، می توانیم به همین نسبت از صادرات زعفران دنیا و عایدات ناشی از آن را نیز به کشورمان اختصاص دهیم. ضمن اینکه می توان به سمت تولید محصولات جانبی زعفران حرکت کرد تا در دنیا علاوه بر خواص و کاربردهای خوراکی زعفران، حوزه دارویی آن نیز هم به مردم کشورمان و هم به مردم دیگر کشورها شناسانده شود.