مدل بورس کالا برای توسعه صادرات با وجود نوسانات قیمتی

به گزارش «کالاخبر»، مدیرعامل بورس کالای ایران هفته گذشته در همایش «توسعه صادرات قانون محور و بدون رانت» به توسعه بازار صادراتی با وجود نوسانات قیمتی اشاره کرد و گفت: چاره مقابله با این نوسانات، پوشش نوسانات قیمتی و اطمینان از تأمین مواد اولیه از طریق خرید مواد اولیه و فروش محصول به روش «کشف پریمیوم» است  تا ضمن اطمینان از تامین مواد اولیه بتوان ثبات قیمت نسبت به بازارهای جهانی را نیز در حوزه صادراتی ایجاد کرد.

حامد سلطانی نژاد با بیان اینکه در رینگ صادراتی بورس کالا انجام معاملات در چهار مدل معاملات نقد، نسیه، سلف و کشف پریمیوم (قیمت شناور) امکان پذیر است، گفت: بررسی نوسانات قیمت های مختلف از جمله قیمت نفت برنت طی چهار سال گذشته نشان دهنده پتانسیل بالای نوسان قیمت در فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمی است و می توان برای پوشش ریسک ناشی از این نوسانات قیمتی و به کمک معاملات کشف پریمیوم، قیمت کالاها را براساس فرمول و با انعقاد قرارداد نهایی در سررسید تعیین کرد.

وی به امکان استفاده از ظرفیت های رینگ صادراتی از طریق قراردادهای بلندمدت کشف پریمیومی اشاره کرد و گفت: از طریق این معاملات، صادرکننده، بازار هدف صادراتی را مشخص کرده و قراردادهای بین‌المللی برای تأمین کالا منعقد می کند که در این رابطه صادرکننده نیاز به "تضمین تأمین کالا" جهت برنامه‌ریزی صادرات دارد. تولیدکننده نیز زیرساخت لازم برای تولید را در اختیار دارد و به "تضمین فروش کالا" جهت برنامه‌ریزی نیازمند است. در نهایت، قرارداد کشف پریمیوم براساس فرمول مشخص (بر مبنای قیمت‌های مرجع) و پریمیوم کشف شده در بازار بین صادرکننده و تولیدکننده منعقد می شود.

افزایش رقابت در اقتصاد با عرضه کالاها در بورس

محمدرضا باهنر، نماینده ادوار مجلس معتقد است که رشد عرضه کالاهای اساسی و مواد اولیه در بورس کالا، یکی از عوملی است که اقتصاد را به اصلاح امور، رشد  رقابت و شفافیت می کشاند.

دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین افزود: در کشورمان، بورس کالا داریم که برای ایجاد رقابت و شفافیت راه اندازی شده است. از این رو عرضه حداکثری مواد اولیه و کالاهای اساسی در بورس کالا، قطعا گامی موثر برای شفاف سازی اقتصاد است و بالابردن رقابت در اقتصاد به شمار می رود. 

وی با تاکید بر اینکه بورس کالا یکی از عواملی است که اقتصاد را به سمت مصلحت و اصلاح امور می کشاند، گفت: مجلس برای استفاده بیشتر دولت از بازار سرمایه و بورس کالا می تواند نشان دهنده مسیرها باشد. به عبارتی دولت پشت خودرویی نشسته و در جاده ای حرکت می کند که این جاده را مجلس و قانون گذار کشیده است؛ همچنین علائم و تابلو های راهنمایی در جاده گذاشته شده تا دولت در مسیر درست هدایت شود؛ به این ترتیب مجلس در مسائل اجرایی اقتصادی ورود نمی کند بلکه باید دولت را در مسیر استفاده بیشتر از ظرفیت های بازار سرمایه و به خصوص عرضه مواد اولیه در بورس هدایت کند. 

لزوم عرضه زنجیره تولید محصولات در بورس کالا

نائب رییس اتاق ایران گفت: بورس کالا به عنوان یک بازار سازمان یافته کمک و نقش چشم‌گیری را در فرآیند عرضه، تقاضا و کشف قیمت رقابتی مجموعه کالاهای عرضه شده در این بورس ایفا می‌کند.

حسین سلاح ورزی افزود:با توجه به اینکه بورس کالا در فضای اقتصاد رقابتی به عنوان یک ابزار مدرن و شناخته شده محسوب می‌شود و به شفافیت، ایجاد رقابت و عملکرد بهتر نظام بازار کمک می‌کند، بنابراین بهتر است تا تدابیری جهت عرضه محصولات تولیدی تولیدکنندگان به بورس کالا اتخاذ شود. همچنین اگر شرایطی مهیا شود تا کل زنجیره تولید محصولات از بالادستی و پایین دستی در بورس کالا معامله شود، شاهد یک زنجیره شفافیت اطلاعاتی در کشور خواهیم بود که این اطلاعات به طور حتم برای اقتصاد و فعالان اقتصادی ارزشمند است.

به گفته او، اجبار تولیدکنندگان به فروش محصولاتشان با نرخ‌های پایین‌تر از قیمت واقعی باعث مرگ تدریجی تولید می‌شود از این رو به دلیل وجود بورس کالا به عنوان بازاری شفاف در کشور، نیازی به قیمت‌گذاری دستوری نیست و قیمت‌ها در بورس کالا و در مقابل دیدگان مسوولان می‌تواند نظارت و تنظیم شود.

باز شدن گره تامین مالی صنایع به دست بورس کالا

مدیرعامل شرکت تامین سرمایه تمدن معتقد است که ابزارهای مالی بازار سرمایه به خصوص اوراق سلف موازی استاندارد در بورس کالای ایران، از جمله ابزارهایی است که می تواند گره تامین مالی صنایع مختلف را باز کند.

محمودرضا خواجه نصیری اظهار کرد: اوراق سلف موازی استاندارد که به پشتوانه محصول تولیدی بنگاه های اقتصادی قابل انتشار است، به عنوان ابزاری مناسب توسط مجموعه بازار سرمایه ایران به اقتصاد کشور معرفی شده است. این اوراق مبتنی بر عقد پایه سلف بوده که به تایید کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار ایران رسیده است.

وی اظهار داشت: در این راستا بورس کالای ایران به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، زمینه تامین منابع مالی را برای بنگاه های اقتصادی بزرگ در حجم بالا و با نرخ مناسب فراهم کرده است؛ این بورس می تواند با کمک ابزارهای متنوعی که در اختیار دارد، بنگاه های اقتصادی را در تامین مالی بلندمدت و هم کوتاه مدت و سرمایه در گردش حمایت کند و اوراق سلف موازی استاندارد یکی از ابزارهای پرکاربردی محسوب می شود که از نظر مدت زمان انتشار از انعطاف پذیری مطلوبی برای واحدهای تولیدی و بنگاه های اقتصادی برخوردار است.

امکان پوشش ریسک‌های صادرکنندگان با همکاری بورس کالا

مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران گفت: پوشش ریسک‌های صادرکنندگان و ایجاد ظرفیت سازی برای تسهیل تجارت خارجی از نقش های اصلی صندوق ضمانت صادرات است که قصد داریم با برگزاری نشست های مشترک با بورس کالای ایران، امکان پوشش ریسک‌های صادرکنندگان با بهره گیری از ابزارهای مالی بورس کالا را بررسی کنیم.

افروز بهرامی افزود: برای رسیدن به شفافیت واقعی در اقتصاد، باید مکانیسم عرضه و تقاضا در بازارها حاکم شود که این وظیفه مهم در اقتصاد را بورس کالا بر عهده دارد.

وی اعلام کرد که بورس کالا درصدد است تا با معرفی کارکردهای خود به اقتصاد به ناکارآمدهای مبادلات سنتی و دادوستدهای صرفا نقدی پایان دهد، از این رو صندوق ضمانت صادرات به زودی نشست های مشترکی با بورس کالا به منظور بررسی ابزارهای مالی این بورس همچون قرارداد کشف پریمیوم و قراردادهای مشتقه را به منظور ضمانت و پوشش ریسک های صادرکنندگان برگزار خواهد کرد تا بتوانیم از ظرفیت های این بورس در پیشبرد اهداف ملی در راستای توسعه صادرات در شرایط تحریم استفاده کنیم.

آینده روشن طلای سرخ ایران با ورود به بورس کالا

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران معتقد است، ورود زعفران به بازار آتی بورس کالا باعث شد تا این کالا در مسیر شفافیت قیمتی قرار بگیرد و دست واسطه ها از این بازار کوتاه شود؛ امروز عمده کشاورزان از قیمت های واقعی زعفران به واسطه عرضه در بورس، مطلع هستند.

سید حسین سلیمی با تاکید بر اینکه تا پیش از این اتفاق، زعفران توسط واسطه گران و دلالان با قیمت های پایین از کشاورزان خریداری می شد، گفت: با ورود این کالای کشاورزی استراتژیک به بورس کالا قیمت آن واقعی شده و کشاورزان که برای کشت و برداشت زعفران زحمت زیادی می کشند، از تولید این محصول منتفع می شوند.

وی با افزود: هدف تبدیل شدن تابلوی بورس کالای ایران به مرجع قیمت زعفران، دور از دسترس نیست و با توجه به استقبال تجار و صادرکنندگان این محصول از ورود آن به بورس کالا می توان امیدوار بود که به زودی این بازار مرجع قیمت گذاری زعفران در دنیا شود.

سلیمی با بیان اینکه حجم و ازش معاملات این کالا در بورس نشان می دهد بازار آتی زعفران موفق بوده و به اهداف خود قدم به قدم نزدیک می شود، اظهار داشت: این بازار بستری مناسب برای کشف نرخ واقعی و شفاف کالا در جریان عرضه و تقاضا است و باعث می شود معاملات مبهم و زیرزمینی در اقتصاد از بین برود. بر همین اساس به نظر می سد هیچ گزینه ای بهتر از بورس کالا برای کشف قیمت کالاها و قطع دست واسطه گرها وجود ندارد به طوریکه از مهمترین دستاوردهای بورس کالا در این سال ها، افزایش شفافیت و کاهش فساد در اقتصاد کشور بوده است.

نمادهای معاملاتی بورس کالا به بورس تهران منتقل شد

در هفته گذشته و طبق پیغام ناظر بازار فرابورس ایران، نمادهای معاملاتی شرکت بورس کالای ایران (کالا۱،کالا۲،کالا۳،کالا۴) از روز ۲۵ دی ماه از تابلوی الف بازار پایه فرابورس به بازار معاملاتی شرکت بورس اوراق بهادار تهران، منتقل شد.

بر این اساس سهام شرکت بورس کالای ایران از بازار پایه فرابورس به بورس تهران منتقل می شود تا سهام این شرکت ۹۰ میلیارد تومانی از این پس روی تابلوی معاملات بورس تهران مورد داد و ستد قرار گیرد.

گفتنی است، شرکت "بورس کالای ایران" با نماد «کالا» در فهرست نرخ‌های تابلوی فرعی بازار اول بورس اوراق بهادار تهران درج شده و نماد معاملاتی مذکور بزودی در بازار رسمی شرکت بورس اوراق بهادار تهران بازگشایی می شود