به گزارش اختصاصی «کالاخبر»، طی این جلسه محسن احتشام از توجه بورس کالا به محصول زعفران قدردانی کرد و گفت: هدف بورس کالا از توجه به این محصول مهم، منصفانه و واقعی کردن قیمت زعفران است که این کار هم به نفع زعفرانکاران زحمت کش و هم به نفع مصرف کنندگان است زیرا اگر قیمت این محصول واقعی شود اولین منفعت آن نصیب کشاورزان می شود. از سوی دیگر اگر مصرف کننده کالایی با کیفیت و قیمت مناسب دریافت نکند، قطعا محصول روی دست تولید کننده باقی می ماند.

وی با بیان اینکه ایران کیفی ترین زعفران دنیا را تولید می کند و با تولید بیش از ۹۰ درصد، بزرگترین تولید کننده زعفران دنیا است، افزود: در حال حاضر ایراد کار اینجاست که الگوی مناسبی در خصوص فرآیند زنجیره ارزش زعفران وجود ندارد تا ارزش افزوده محصول زعفران به چرخه اقتصادی برگردد و موجب اشتغالزایی شود به طوری که مشاهده می شود اکثر مناطق زعفرانکار جزء نقاط محروم به حساب می آیند. این در حالی است که در فرانسه قرص هایی از زعفران برای درمان افسردگی تولید و با قیمت گران فروخته می شود اما در ایران به عنوان بزرگترین تولید کننده زعفران هنوز نتوانستیم فرایند فرآوری و بسته بندی را به مناطق زعفرانکار بر گردانیم.

لزوم توقف خام فروشی

وی تصریح کرد: در این راستا باید از خام فروشی این محصول دور شده و به سمت برند سازی، بازارسازی و ارتقاء جایگاه برویم تا بتوانیم زنجیره ارزش زعفران را به کشور برگردانیم؛ علاوه بر این باید کمک کنیم تا واحدهایی در مناطق زعفرانکار ایجاد می شوند به امر فرآوری محصول، بسته بندی و تولید فرآورده های حاصل از زعفران بپردازند و فرآورده ها را صادر کنند.

رئیس شورای ملی زعفران خاطرنشان کرد: عرضه زعفران در بورس کالا بخشی از سوء تفاهم ها را از بین برد و نشان داد قیمت هایی که صادرکنندگان به فروش می رساندند با قیمت های کشف شده تفاوت چندانی نداشت و این موضوع حقانیت صادرکنندگان را بیشتر نشان داد.

کمک بورس کالا به ایجاد اشتغال و تولید در بازار زعفران

رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی با اشاره به عرضه زعفران در بورس کالا گفت: کشاورزان باید بتوانند در مکانی مشخص مانند بورس کالا و با شفافیت زعفران خود را بفروشند تا زعفران به واحدها برگردد و متناسب با نیاز مصرف کنندگان خارجی بسته بندی شود. بنابراین شفافیت قیمت زعفران در بورس کالا باعث می شود تا کشاورزان با شفافیت ایجاد شده زعفران شان را به واحدها بفروشند و به ایجاد اشتغال و تولید فرآورده های مختلف کمک کنند. بنابراین بورس باید به شفافیت قیمت بپردازد تا این سوء تفاهم ایجاد نشود که کشاورزان محصول خود را با قیمت غیر واقی به فروش می رسانند.

این صادرکننده نمونه کشور تصریح کرد: اگر قیمت این محصول واقعی شود اولین منفعت آن به کشاورز بر می گردد و انگیزه کشاورز برای ماندن در روستا و تولید زعفران افزایش می یابد؛ بنابراین بهترین یارانه ای که می توانیم به کشاورزان بدهیم این است که قیمت محصولاتشان را واقعی کنیم که بورس کالا می تواند در این زمینه رسالت خود را به درستی انجام دهد و کمک حال این بخش باشد. 

وی اضافه کرد: در کنار بورس کالا، صادرکنندگان هستند که باید به برند سازی ، بازاریابی، بازارگردانی و توسعه بازار و محصول بپردازند و با رساندن محصول با کیفیت و قیمت مناسب به دست مصرف کننده، دست واسطه ها را کوتاه کنند.

افزایش میزان بهره وری

رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی اضافه کرد: از سوی دیگر نباید همواره به دنبال افزایش قیمت محصول باشیم بلکه باید به کشاورزان آموزش دهیم تا بتواند میزان بهره وری خود را در هر هکتار افزایش دهد زیرا در حال حاضر میزان برداشت زعفران در هر هکتار ۳.۵ کیلوگرم است که این میزان بسیار اندک بوده و باید کمک کنیم تا افزایش یابد.

احتشام با تاکید بر اینکه بورس کالا به شفافیت و واقعی کردن قیمت زعفران کمک کرده است، افزود: اگر در کنار شفافیت قیمت این محصول از طریق بورس، بتوانیم میزان بهره وری را نیز افزایش دهیم، زعفران بیشتری خواهیم کاشت که این امر باعث می شود تا درآمد کشاورز بیشتر شود بنابراین باید بهره وری را در محصول افزایش دهیم تا قیمت منصفانه تری برای زعفران حاصل شود.

این صادر کننده نمونه کشور تصریح کرد: در حال حاضر در بسیاری از بازارهای دنیا با برندهای معروف حضور داریم و در این حوزه ایجاد اشتغال کرده ایم  لذا وقتی نقاط ضعف تولید را برطرف کرده به سمت برند سازی و جایگاه یابی حرکت کنیم، می توانیم زنجیره ارزش در زعفران خلق کنیم.

بررسی روند قیمت زعفران

رئیس شورای ملی زعفران در پاسخ به این سوال که به نظر شما با وضعیت فعلی عرضه و تقاضا، قیمت این محصول در آبان و شهریور به چه سمتی می رود؟ گفت:  پقیمت ها تابع عرضه و تقاضا است و دارای شرایط و ضوابط خود است اما در حال حاضر عواملی همچون تغییرات نرخ ارز  باعث افزایش تقاضا در بازار شده است و برای افراد انگیزه ایجاد کرده است تا زعفران را صادر و ارز دریافت کنند.

وی ادامه داد: همچنین خشکسالی و کم آبی نیز از عواملی افزایش تقاضا در بازار است زیرا پیش بینی فعالان بازار این است که ممکن است به علت خشکسالی تولید زعفران نسبت به سال گذشته کمتر باشد که این عوامل باعث شده تا محصول زعفران در قراردادهای آتی آبان ماه کیلویی ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خریداری شود.

وی با بیان اینکه قیمت واقعی محصول در آبان ماه و وارد شدن گل زعفران به بازار مشخص می شود، خاطرنشان کرد: من اعتقاد دارم با توجه به افزایش سطح زیر کشتی که در حال حاضر وجود دارد و افزایش ۱۱۰ هزار هکتاری سطح زیر کشت، اگر میزان برداشت توسعه پیدا کند، میزان تقاضای جهانی به اندازه تولید نخواهد بود زیرا عرضه زیاد و تقاضا کم است به طوری که در حال حاضر با افزایش قیمت ارز، قیمت زعفران از یک هزار و ۲۰۰ یورو به ۸۰۰ یورو رسیده است.

وی یاد آور شد: وقتی مکانیزم های بازار و قوانین و مقررات به درستی تعیین نمی شود و زعفران به راحتی قاچاق و از کشور خارج می شود، دست صادرکنندگان بسته و دست سوداگران باز می شود به طوری که اکنون در شرایطی هستیم که به جای ارز آوری بیشتر، زعفران ۱۲۰۰ یورویی به قیمت ۸۰۰ یورو فروخته می شود.

به گفته ی احتشام، در حال حاضر قیمت هایی که در بازار آتی زعفران تعیین می شود بر مبنای انتظارات دو طرف است که با توجه به تغییرات نرخ ارز و نیز پیش بینی کاهش محصول، افزایش پیدا می کند.

بازار ثانویه ارز

وی تصریح کرد: بنابراین با توجه به افزایش قیمت ارز و به دلیل اینکه برخی به صورت غیر رسمی وارد این بازار شدند، قیمت پایه ارزی این محصول نیز کاهش پیدا کرده است.در حال حاضر ۳۰ تا ۴۰ درصد قیمت ارزی زعفران را از دست داده ایم و اگر به زودی بازار ثانویه ای تشکیل نشود، بسیاری از صادرکنندگان حوزه زعفران این بازار را ترک می کنند و افغانستان جای زعفران ایران را به راحتی می گیرد در این راستا از دولت درخواست کردیم که بازار ثانویه را شکل دهد تا صادر کنندگان بتوانند رقابت منصفانه ای ایجاد کرده و واحدهای تولیدی در بخش فرآوری و بسته بندی بقای خود را حفظ کنند.

رئیس شورای ملی زعفران با بیان اینکه باید چرخه صادرات را مدیریت کرده و آن را نظام مند و قانون مند کنیم، تاکید کرد: فرآیند صادرات زعفران به صورت تخصصی و ایجاد شرکت های مدیریت صادرات باید در دستور کار قرار گیرد زیرا اگر به سمت تخصصی کردن فرآیند صادرات گام برداریم، برند سازی میسر می شود و می توانیم بخش اعظمی از صادرات زعفران را در کشور بسته بندی و به بازارهای جهانی سال کنیم و این مشروط بر این است که صادر کننده زعفران را تعریف کنیم و کارت ویژه صادرات را به آنها بدهیم.

قیمت نقدی چگونه تعیین می شود؟

احتشام در ادامه در پاسخ به این سوال که قیمت نقدی زعفران در بازار چگونه تعیین می شود؟ گفت: عرضه  و تقاضا قیمت را تعیین می کند در حالی که بازار اصلی تعیین کننده قیمت، مشهد است و اختلاف قیمت موجود در بازار نیز به دلیل درجه بندی مختلف زعفران و نوع کیفیت آن است زیرا یکی از عوامل مهم تعیین کننده قیمت، میزان شکسته موجود در زعفران است.

وی در خصوص قیمت نقدی زعفران نگین در بازار گفت: قیمت نگین بسته به کیفیت ، رنگ و عطر آن از ۷ میلیون تا ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان در بازار تعیین می شود.

وی به وضعیت حجم زعفران نگین در بازار اشاره کرد و گفت: زعفران نگین کیفی ترین زعفران موجود در بازار است و بیشتر در بازار شرق آسیا طرفدار دارد که یکی از عوامل بالا بودن قیمت نگین نسبت به سایر زعفران ها، متعادل نبودن میزان تولید با تقاضا است این در حالی است که شاید در سال های آتی توازنی بین محصول نگین و سرگل به وجود بیاید.

شرط ماندگاری کیفیت زعفران

رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر تاثیر ماندگاری زعفران در قیمت محصول گفت: اگر زعفران در مکانی خنک و دور از نور نگه داری شود افت کمتری پیدا می کند و می تواند با قیمت نو خریدرای شود اما در اثر نگه داری های غیر استاندارد قطعا  کیفیت محصول کاهش می یابد.

هم افزایی میان بورس و تشکل ها

رئیس شورای ملی زعفران در ادامه گفت: آرزوی دیرینه ماست که قیمت زعفران واقعی و شفاف تر شود تا همه منتفع شوند و بخش عمده ای از تجارت زعفران به مناطق زعفرانکار برگردد این در حالی است که برای این حوزه برنامه ریزی استراتژیکی وجود ندارد در حالی که باید ساختارهای مناسبی برای این محصول ایجاد کرده و بین بورس و تشکل ها ایجاد هم افزایی کنیم .

وی اضافه کرد: از سوی دیگر باید تکنولوژی وارد کرده و روش های سنتی را جایگزین روش های جدید کنیم تا بتوانیم در بازارهای جهانی رقابت کنیم. همچنین به نیروهای متخصص نیاز داریم زیرا زعفران یک محصول استراتژیک و مهم است و باید ارز حاصل از آن به اقتصاد برگردد و و شغل پایدار ایجاد کند.

احتشام در پایان خاطرنشان کرد: در همین راستا در شورای ملی زعفران تلاش می کنیم تا با توسعه سطح زیر کشت بازار را توسعه دهیم و بازارهای نوظهور ایجاد کنیم تا به اهداف خود در زمینه واقعی و شفاف شدن قیمت زعفران دست پیدا کنیم.