به گزارش «کالاخبر»، به نقل از «عصر بازار» ، عرضه زعفران در بورس، موجب تامین منافع تولیدکنندگان و فعالان در بازار زعفران می‌شود و ضمن ساماندهی صادرات این محصول ارزشمند، سبب پایان یافتن نقش سودجویان از دلالی زعفران خواهد شد. در این رابطه با مژده ملایی مدیرعامل کارگزاری توسعه کشاورزی به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
در ابتدا توضیحی در خصوص وضعیت کشت زعفران در ایران بفرمایید.
کشت عمده این محصول در ایران خصوصاً استان‌های شمال شرقی کشور صورت می‌گیرد و برابر آمار اعلام شده، حدود ۳۶۰ تن زعفران در کشور تولید می‌شود که چنانچه وضعیت بارندگی مناسب نباشد، حداقل بالغ بر ۲۴۰ تن، تولید زعفران در کشور است. از سوی دیگر به دلیل طبی و صنعتی بودن این محصول و اختصاصی بودن آن در ایران بالغ بر ۴۰ کشور مشتری این محصول برای مصارف خوراکی، طبی و صنعتی هستند. این در حالی است که متاسفانه به دلیل نبود برداشت فنی و امکانات فرآوری و بالا بودن نرخ محصول، تقلب در صادرات آن باعث شده کشاورزان زحمت‌کش تولیدکننده این محصول را به صورت فله بفروشند و قیمت فروش آنان در مقایسه با قیمت فرآوری شده آن در بعضی کشورها نظیر آلمان به حدود یک چهارم برسد.
بازار هدف زعفران ایرانی کجاست؟
بالغ بر ۴۰درصد این محصول در امارات و ۳۲ درصد در اسپانیا و سایر کشورها نظیر هند، هنک کنگ، ایتالیا، فرانسه، آلمان، عربستان و... مورد معامله قرار می‌گیرد.
با وجود اینکه زعفران با قیمت بالایی دادوستد می‌شود، کشاورزان نفعی نمی‌برند و عمده منافع به واسطه‌گران می‌رسد؛ دولت برای این مشکل چه راهکاری اندیشیده است؟
در سال جاری دولت (وزارت جهاد کشاورزی) جهت جلوگیری از کاهش نرخ این محصول در زمان برداشت، فرمول خاصی جهت تقویت بنیه مالی کشاورز با هماهنگی شرکت بورس کالا به کار برد. خرید زعفران به قیمت توافقی توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در قالب دو سناریو صورت گرفت، به طوری که سناریوی اول مبتنی بر خرید فیزیکی زعفران است که توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران با پرداخت ۴۰ درصد از پول کشاورز بوده که در آن معامله به صورت قطعی انجام می‌شود و زعفران خریداری شده برای تقویت بخش صادرات و حفظ جایگاه بین المللی زعفران از طریق بورس کالای ایران عرضه می‌شود. در سناریوی دوم نیز خرید زعفران به شکل گواهی سپرده کالایی مورد معامله در بورس کالای ایران است که طی آن قیمت توافقی زعفران بر مبنای مشخصات کیفی و وضعیت ظاهری انواع محصول، در ۲ دسته تعیین شده است.
از سوی دیگر در این شیوه سازمان مرکزی تعاون روستایی موظف به خرید ۳۰ درصد گواهی سپرده کالایی صادر شده برای کشاورز یا سازوکار معاملات گواهی سپرده کالایی بوده و نسبت به تسویه حساب با کشاورزان براساس مقررات بورس اقدام می‌کند. ۷۰ درصد باقیمانده محصول کشاورز به مدت سه ماه با اخذ هزینه انبارداری از کشاورز نگهداری می‌شود و در صورتی که طی سه ماه مذکور کشاورز موفق به فروش محصول خود در بورس نشود، ۷۰ درصد مذکور نیز پس از سه ماه با همان حداقل قیمت خرید توافقی توسط مجری طرح با ساز و کار معاملات گواهی سپرده کالایی خریداری شده و با کشاورز تسویه می‌شود.
مهم‌ترین قیمت‌های توافقی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران به چه صورت است؟
قیمت‌های توافقی مصوب زعفران ممتاز رشته‌ای بریده (نگین) به ازای هر کیلوگرم ۵۴ میلیون ریال، قیمت زعفران رشته‌ای بریده ممتاز (سرگل یا سرقلم) هر کیلوگرم ۵۱ میلیون ریال و قیمت توافقی مصوب برای زعفران رشته‌ای درجه یک (پوشال مرغوب) هر کیلوگرم به قیمت ۴۸ میلیون ریال است و در نهایت قیمت مصوب توافقی زعفران رشته‌ای درجه دو (پوشال معمولی) نیز به ازای هر کیلوگرم ۴۳ میلیون ریال تعیین شده است.
به گواهی سپرده کالایی زعفران برای کنترل قیمت آن اشاره کردید؛ این مهم به چه صورت انجام می‌شود؟
در وهله نخست خرید به صورت سپرده کالایی از طریق بورس کالا انجام می شود (پرداخت ۳۰ درصد پول هنگام تحویل به انبار زیر کلید بورس و اختیار کشاورز به خروج محصول به مدت سه ماه). البته در صورت افزایش نداشتن نرخ این محصول، کشاورز مابقی ۷۰ درصد وجه خود را با قیمت اولیه از دولت دریافت می‌کند و در صورت تمایل نداشتن محصول خود را دریافت و راساً بفروش می‌رساند. از سوی دیگر خرید با پرداخت ۴۰ درصد و تحویل محصول به صورت قطعی به دولت تا پس از صادرات محصول وجه کشاورز کلاً تسویه خواهد شد.
وضعیت صادرات این محصول گران‌بها به چه ترتیب است؟
در حال حاضر تعداد قابل توجهی از بهترین نوع و خالص‌ترین نوع زعفران در اختیار دولت (سازمان مرکزی تعاون روستایی مباشر خرید وزارت جهاد کشاورزی) است. چنانچه این مقدار محصول بخواهد وارد بازار داخلی شود مجدداً قیمت زعفران کاهش یافته و تجار و کشاورزهایی که محصول دارند، متضرر خواهند شد، بنابراین سعی سازمان مرکزی در صادرات این محصول و خارج کردن موجودی از کشور است. در این مسیر کارگزاری توسعه کشاورزی که تنها کارگزاری بخش تعاون روستایی و کشاورزی است و در پذیرش این محصول در بورس کالا نقش اصلی و اساسی را داشته، اقدام به بازاریابی در اسپانیا، امارات و چین کرده و در حال مذاکره با تجار و دست اندرکاران معاملات این محصول است. امیدواریم با توجه به این که این محصول استراتژیک بوده و یک محصول انحصاری برای کشور به حساب می‌آید، بتوانیم با کمک بخش خصوصی در جهت صادرات آن موفق شویم.
عمده صادرات زعفران به چه صورت و از چه روشی انجام می‌شود؟
در همین راستا برابر آمار سال‌های گذشته، گمرک جمهوری اسلامی با آماری حدود ۱۷۰ تا ۲۰۵ تن، صادرات رسمی این محصول را برعهده دارد که چنانچه صادرات فله غیررسمی آن را نیز در نظر بگیریم، می‌توان گفت قیمت اعظم این محصول صادر می‌شود آن هم از نوع نگین – سرگل – پوشال و حتی دسته، زیرا از ریشه این محصول نیز جهت فعالیت های صنعتی استفاده می‌شود. از این رو چنانچه سازمان مرکزی محصول را نگهداری کرده و در صادرات آن عجله نکند با توجه به میزان صادرات سال‌های گذشته، تجار خارجی در خرید آن از یکدیگر پیشی خواهند گرفت.
بر اساس سیاست مدیریت محترم سازمان مرکزی مقرر شده جهت شفاف‌سازی قیمت و تبدیل این محصول به یک محصول بورسی بین‌المللی عمدتاً معاملات از طریق تابلوی بورس کالا صورت گیرد که متقاضیان و نمایندگی‌های خریداران خارج از کشور می‌توانند به کارگزاری توسعه کشاورزی یا شرکت بورس کالا مراجعه و هماهنگی‌های لازم را به عمل آورند.
ارسال نظر