*عبدالرسول خلیلی، استاد دانشگاه و کارشناس مناطق آزاد

به گزارش " پایگاه خبری بورس کالای ایران" از آنجایی که بورس کالاهای تولیدی در مناطق آزاد هفتگانه کشور در حوزه‌های گوناگون به شرح قابلیت‌های موجود در فعالیت‌های منطقه آزاد ارس در حوزه شیمیایی، الکترونیک و کشاورزی، درمنطقه آزاد اروند، فعالیت‌های شیمیایی، الکترونیک و ماشین‌آلات، درمنطقه آزاد انزلی به فعالیت‌های شیمیایی، ماشین‌آلات، فناوری اطلاعات و الکترونیک، در منطقه آزاد چابهار به فعالیت‌های غذایی، دارویی، فناوری اطلاعات و  شیمیایی، درمنطقه آزاد قشم به فعالیت‌های الکترونیک، بیوتکنولوژی و فناوری اطلاعات درمنطقه آزاد کیش به فعالیت‌های فنی مهندسی، فناوری اطلاعات، ماشین‌آلات و بیوتکنولوژی و درمنطقه آزاد ماکو به فعالیت‌های شیمیایی، غذایی، دارویی و فلزی اشاره کرد. واحدهای تولیدی این مناطق می‌توانند با رعایت الزام شرکت‌های فعال برای اقدام به معامله و خرید و فروش کالا از طریق سیستم آنلاین بورس کالای مناطق آزاد با هدف ساماندهی بخش‌های عرضه و تقاضا اقدام به داد و ستد کالاهای موصوف کنند، تا فعالیت‌های اقتصادی‌شان بیش از پیش رونق گیرد. از این‌رو، در صورتی که بتوان نیازهای کشور را برای تامین مواد اولیه و قطعات منفصله مورد نیاز واحدهای تولیدی داخل کشور و بیش از ١١٧٠ واحد تولیدی و خدماتی در مناطق آزاد به صورت بنکداری و عرضه کالاهای صادراتی از طریق مناطق پوشش داد، به نحوی که هیچ انحصاری به وجود نیاورد، امکان آن وجود دارد که با توجه به رعایت کامل شرایط قراردادهای قابل معامله و مراحل داد و ستد، بدون اینکه مناطق آزاد، مقید به صرف هزینه‌های یک جانبه باشند، شرایط لازمی را به وجود آورد تا از طریق همکاری بین سازمان‌های مناطق آزاد و شرکت بورس کالای ایران شرایط ورود بار به مناطق را که از عوامل مهم جهش مناطق آزاد کشور است، بیش از پیش تسهیل کرد. در شرایط قراردادهای قابل معامله در بورس کالا، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: مشخصات کالا و نوع قرارداد مورد معامله، مقدار کالای مورد معامله، واحد اندازه‌گیری کالای مورد معامله، زمان معامله (روز و ساعت)، استاندارد و ابعاد کالا، تاریخ تحویل، استاندارد تحویل و نوع بسته بندی، انبار یا محل تحویل و واحد پول. به علاوه مراحل داد و ستد در بورس کالا به قرار زیر باید مشخص شوند: انتخاب کارگزار، تکمیل فرم ثبت سفارش نزد کارگزار و پیشنهاد قیمت، واریز حداقل سپرده مورد نیاز معامله به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای، انتقال سفارش مشتری به تالار معاملات توسط کارگزار، شرکت در حراج توسط کارگزار و انجام معامله در تالار، واریز باقیمانده وجه معامله پس از کسر سپرده اولیه به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای، تسویه اسنادی معاملات در اتاق پایاپای و صدور اسناد معاملاتی، تسویه مالی معاملات در اتاق پایاپای، نقل و انتقال وجوه پس از کسر هزینه‌ها به حساب معامله‌گران از طریق حساب بانکی. براین اساس می‌توان بدون ذکر دلیل برای انجام فعالیت‌های انحصاری بورس کالا در مناطق و ارایه تخفیفاتی در سود بازرگانی برای تجاری که کالاهای خود را از مناطق آزاد حمل می‌کنند، شرایطی را به وجود آورد که سامانه‌های واحدی با ارایه دسترسی آنلاین بورس کالا، به گونه‌ای طراحی شود تا برای هریک از مناطق آزاد امکان‌پذیر باشد که صاحبان کالا، از طریق آنجا به خرید و فروش کالاهای ساخت داخل و وارداتی بتوانند با اطلاع از همه شرایط و مشخصات کالایی، امکان تردد بار را از مراکز داخلی با دیگر تجار در داخل کشور یا از خارج از کشور فراهم کنند. انتقال بار از خارج کشور و داخل به چابهار و مشارکت دادن وزارت صمت، وزارت جهادکشاورزی با همراهی وزارت راه و شهرسازی جزو تمهیداتی است که برای توسعه بورس کالا و تردد آن به سایر نقاط مدیریت جدید مناطق آزاد می‌توانند با برنامه‌ریزی‌های پیگیر به سرانجام برسانند، آنطور که دیگر منتظر این نباشیم که شیخ محمدزاید اماراتی به ما توصیه کند که اگر می‌خواهید مناطق آزاد ایران از جمله چابهار متحول شوند، باید مسیر بار را به آنجا هموار کنیم.

منبع: روزنامه اعتماد