*محسن نعمتی- جواد فلاح، مدیر بازارهای مالی بورس کالای ایران در گفت و گو با کالاخبر با اشاره به معافیت های مالیاتی به عنوان یکی از موضوع‌های مهم در بحث گواهی سپرده کالایی پیوسته گفت: روال‌ و فرآیندهای قانونی این موضوع انجام شده است؛ به طوریکه پیش نویس مربوط به رفع ابهام‌های مالیاتی گواهی سپرده‌های کالایی در سازمان امور مالیاتی تهیه و به تایید سازمان بورس و اوراق بهادار هم رسیده که امیدواریم به زودی بخشنامه آن هم ابلاغ ‌شود.

به گفته فلاح با ابلاغ بخشنامه مزبور، باید برخی تغییرات نیز از سوی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در سامانه های معاملاتی گواهی سپرده کالایی اتفاق بیافتد.

او گفت: براساس رایزنی‌ها و برنامه ریزی صورت گرفته با شرکت های مختلف، قرار است به محض ابلاغ این بخشنامه و ایجاد زیرساخت سامانه‌ای توسط شرکت مدیریت فناوری بورس، معاملات پیوسته گواهی سپرده محصول‌های صنعتی، معدنی، پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی راه اندازی شود.

وی یادآور شد: برخی شرکت‌ها نظیر شرکت معادن سرمک که فرآیند پذیرش را گذرانده بودند، تمایل داشتند که تا پیش از ابلاغ بخشنامه و آغاز معاملات پیوسته گواهی سپرده این کالاها، نمادشان فعال شود و متقاضیان قادر به ورود به معاملات سنگ آهن تولیدی این شرکت باشند.

فلاح گفت: افرادی که در این مدل اقدام به خرید سنگ آهن کنند، انبار سرمک متعهد شده که سنگ آهن آنان را با دریافت هزینه انبارداری نگهداری کند و نیازی نیست نظیر سیمان و شیشه حتما بعد از خرید، کالا را از انبار تحویل بگیرد.

به گفته مدیر بازارهای مالی بورس کالای ایران، مدل ایده آلی که بورس کالا به دنبال آن است، شروع معاملات کالاها در قالب گواهی سپرده کالایی به صورت پیوسته است که این همان روند مهم توسعه بورس کالا و استقرار نظام انبارداری مطلوب در سراسر کشور است.

فلاح تصریح کرد: در مدل یک بار معامله (ناپیوسته) که برای معامله محصول‌های سیمان، شیشه و میلگرد اعمال می‎شود، مشابه بازار فیزیکی علاقه‌مندان که بیشتر با نگاه مصرف کننده هستند در صورت تمایل به خرید می توانند خرید را انجام و کالا را تحویل بگیرند. البته در خصوص سنگ آهن سرمک و کاتد مس شرکت ملی مس ایران، انباردار متعهد شده است کالا را با دریافت هزینه انبارداری اعلام شده در اطلاعیه گشایش نماد تا سررسید نماد نگهداری نماید.

وی در تشریح مزایای این شیوه معاملاتی گفت: مزیتی که معاملات گواهی سپرده یک بار معامله (ناپیوسته) سنگ‌آهن سرمک ایجاد می کند این است که افراد نیاز به دریافت کد بورس کالایی ندارند و با همان کد سهامداری قادر به خرید هستند. مزیت دیگر این است که انبار مکلف است کالا را تا زمان سررسید نگهداری کند.

مدیر بازارهای مالی بورس کالا ادامه داد: مزیت دیگر این ابزار برای عرضه‌کننده نیز بحث تضامین است. در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه کننده باید بیش از ۱۰۰ درصد ارزش کالا را نزد اتاق پایاپای تضمین تودیع نماید، درحالی که در روش گواهی سپرده کالایی به دلیل نظارت بورس بر وجود کالای عرضه شده در انبارها، طبق مصوبات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق‌بهادار و تسویه وجوه، تضمین به ۲۰ درصد ارزش ظرفیت انبار کاهش می‌یابد.

وی تاکید کرد: اگرچه ماهیت معاملات گواهی سپرده کالایی ناپیوسته در این مدل با معاملات در بازار فیزیکی متفاوت نیست اما زمانی که به معاملات پیوسته تبدیل شود مزایای خود را بیش از پیش نشان می دهد، چراکه  معاملات ثانویه گواهی سپرده کالایی مزیت معافیت صد درصدی مالیات بر درآمد دارد و همچنین اوراق قابل وثیقه گذاری نزد شبکه بانکی است و درنتیجه صاحب کالا قادر است به پشتوانه کالا تامین مالی انجام دهد. از سوی دیگر این امکان را فراهم می کند که افراد با نگاه سرمایه گذاری ورود کنند و در پرتفو دارایی های خود روی کالا هم سرمایه گذاری کنند و از تغییرات قیمت منتفع شوند.

فلاح با تاکید این نکته که گواهی سپرده ابزار تحویل در قراردادهای مشتقه به شمار می رود، اظهار کرد: از این رو گواهی سپرده این امکان را فراهم می کند که معاملات مشتقه کالاهایی که روی آن‎ها گواهی سپرده تعریف و ایجاد شده، راه اندازی شود. از سوی دیگر می توان با راه اندازی صندوق های کالایی، سرمایه های خُرد مردم را جذب و به وسیله این اوراق، سرمایه و به نوعی به تامین مالی شبکه بازرگانی کالایی کشور کمک کرد.

درخواست های جدید

وی در بخش پایانی صحبت های خود ضمن بیان این مطلب که شرکت های زیادی برای حضور در بازار گواهی سپرده کالایی به ویژه معاملات پیوسته اعلام آمادگی کرده اند، گفت: در جلسه اخیر کمیته پذیرش انبار درخواست هایی روی ورق، میلگرد و گندله ارایه شد و مورد بررسی و موافقت کمیته برای پذیرش قرار گرفت. در تمامی این موارد متقاضی پذیرش انبار به دنبال معاملات پیوسته است و در نتیجه مقرر شد مدارک و مستندات از این شرکت ها اخذ و بازرسی از انبارها صورت گرفته و انبار پذیرش شود و به محض ابلاغ بخشنامه معافیت مالیات بر ارزش افزوده و ایجاد زیرساخت سامانه‌ای توسط شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، نمادها گشایش یافته و معاملات آن‌ها آغاز شود.