به نقل از ایسنا، سال ۲۰۱۹ به نقطه عطف مهمی در مبارزه با دزدی دریایی جهانی تبدیل شد. آمار اداره بین المللی دریانوردی (IMB) نشان داد حملات دزدان دریایی در سطح جهانی سال گذشته به پایین ترین رکورد در ۲۵ سال اخیر سقوط کرد و حمله به کشتی های بزرگ به ۴۱ مورد رسید که بیش از ۵۰ درصد کاهش نسبت به میانگین ۱۰ ساله ۹۵ حمله را نشان داد. به خصوص در منطقه خلیج عدن سواحل سومالی که زمانی مرگبارترین نقطه فعالیت دزدان دریایی بود، هیچ موردی به ثبت نرسید.

اما اکنون کووید ۱۹ و افزایش سطح ذخایر جهانی نفت بیم معکوس شدن این روند را برانگیخته است.

طبق گزارش تشکیلات توافق همکاری منطقه ای برای مبارزه با دزدی دریایی و سرقت مسلحانه (ReCAAP)، حملات در خلیج مکزیکو که هاب مهم ذخایر شناور است و تولیدکنندگان نفت مازاد ذخایر خود را در زمان اشباع عرضه در این منطقه نگه داشتند، بازگشته است. گزارش هشداردهنده مقامات امنیت دریایی نشان می دهد که دزدی دریایی در نیمه اول سال ۲۰۲۰ در آسیا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته دو برابر افزایش پیدا کرده است.

پدیده دزدی دریایی در شرایط رکود اقتصادی افزایش قابل توجهی پیدا می کند و نابودی اقتصادی ناشی از پاندمی کووید ۱۹ عامل افزایش این تهدید جهانی به شمار می رود.

تغییر تاکتیک دزدان دریایی

حملات دزدان دریایی در جنوب خلیج مکزیکو در ماه آوریل که مخازن شناور جهانی از نفت لبریز شده و قیمت های نفت سقوط تاریخی را ثبت کردند، جهش پیدا کرد. حملات کشتی هایی را هدف گرفت که حامل محموله های نفت بودند اما دزدان دریایی به جای سرقت کشتی، ترجیح دادند پول خدمه و تجهیزات فنی باارزش را به سرقت ببرند. این حملات در طول تابستان ادامه داشت و باعث شد دولت آمریکا یک هشدار امنیتی صادر کند.

در آن سوی دیگر جهان، خلیج گینه واقع در سواحل غرب آفریقا به بزرگترین کانون فعالیت دزدان دریایی در جهان تبدیل شد. آنچه دزدی در این منطقه را نمایان می کند، عدم تجهیزات و نیروی انسانی کافی و همچنین این حقیقت است که دزدان دریایی اغلب حملاتشان را در خطوط ساحلی و خارج از قلمرو قضایی کشورها تدارک می بینند. دزدان دریایی خلیج عدن نه تنها از خشن ترین دزدان دریایی جهان هستند بلکه تاکتیک متفاوتی را بکار می برند. این دزدان به جای سرقت کشتی، خدمه را گروگان می گیرند.

طبق گزارش یک ماه پیش IMB، از ژانویه ۷۷ دریانورد برای باج گیری در خلیج عدن ربوده شدند که ۹۰ درصد از کل آدم ربایی در آب های جهان را تشکیل می دهند. همزمان، ربودن کشتی ها به پایینترین سطح از سال ۱۹۹۳ سقوط کرده است. به عنوان مثال در آوریل دزدان دریایی به یک کشتی FPSO با ظرفیت ۵۰ هزار بشکه در روز نفت در سواحل نیجریه حمله کرده و ۹ خدمه آن را ربودند اما به محموله نفت کشتی دست نزدند.

اکنون که قیمت نفت به شدت پایین رفته است، دزدان دریایی در نیمکره غربی و آفریقا نفت را رها کرده و در عوض ترجیح می دهند به دنبال ثروت های دیگر در کشتی و اسیر گرفتن خدمه برای دریافت باج باشند.

غول های نفتی مانند اکسون موبیل، شورون، انی، شل و توتال که در گینه استوایی، نیجریه و گابن فعالیت دارند، در معرض ریسک بالای تجربه دزدی دریایی در بخش زنجیره تامین غرب آفریقا قرار دارند.

آسیا هم به عنوان کانون دزدی دریایی دیگری ظاهر شده است و طبق گزارش IMB، حملات دزدان دریایی در منطقه وسیعی پراکنده شده و از دریای جنوب چین تا سواحل اندونزی، ویتنام، هند، فیلیپین و بنگلادش را دربرمی گیرد. اکثر حملات در تنگه های سنگاپور و مالاکا متمرکز شده اند و کشتی های باری که از تنگه سنگاپور عبور می کنند با توجه به مسیر باریک و جزایر کوچک و غیرمسکونی که آنها را به مخفیگاه های مناسبی برای دزدان دریایی تبدیل کرده است، به شدت در خطر هستند.

دورنمای روشن

با وجود افزایش دزدی دریایی جهانی در دوران بحران ویروس کرونا، دورنمای بلندمدت روشن مانده است و تجربه خلیج عدن و سایر کانون های فعالیت دزدان دریایی نشان داده که با استفاده از تاکتیک های مناسب، دزدی دریایی می تواند مهار شده یا به حداقل برسد. به عنوان مثال استفاده از نگهبانان مسلح در کشتی های تجاری برای مقابله با دزدی دریایی در سومالی موثر واقع شده است.

بر اساس گزارش اویل پرایس، بعلاوه بهبود گشت زنی های هوایی و دریایی از طریق همکاری گروهی نیروهای دریایی کشورها مانند توافق "چشمان در آسمان" میان مالزی، اندونزی، تایلند و سنگاپور موفقیت آمیز بوده است.