به گزارش «کالاخبر» به نقل از خبرگزاری فارس، فعالیت صندوق‌های کالایی در بازار سرمایه به گونه ای است که این صندوق‌ها، کالاها را تبدیل به دارایی استاندارد می‌کنند و کسانی که به دنبال یک بازار نظام‌مند برای سرمایه گذاری در حوزه کالا هستند، می‌توانند از این فرصت استفاده کنند.

راه اندازی این ابزارهای مالی در حالی مورد توجه قرار گرفته که در بورس کالای ایران و اصولا در بورس های کالایی دنیا، علاوه بر انجام معاملات نقدی و استفاده از قراردادهای مشتقه مانند فیوچرز و آپشن بر روی خود دارایی ها، معمولا صندوق های کالایی وجود دارند که از طریق گواهی سپرده کالایی یا همان قبض انبار بر روی کالاها سرمایه گذاری می کنند و افراد می توانند با خرید واحدهای این صندوق ها بدون روبه رو شدن با مشکلات سرمایه گذاری فیزیکی کالاها، به راحتی از نوسان قیمت کالاها منتفع شوند.

اتفاقی که از سال ۹۶ در بازار سرمایه افتاد و صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا به منظور پاسخ گویی به تقاضای سرمایه گذاری روی طلا ایجاد شدند. این صندوق ها اقدام به جمع آوری وجوه کرده و ضمن اعمال مدیریت حرفه ای بر آنها، عملکردشان توسط سازمان بورس و اوراق بهادار مورد نظارت قرار می گیرند.

امروزه اما بحث صندوق های سرمایه گذاری کالایی از بازار طلا فراتر رفته و مقرر شده بازار محصولات کشاورزی نیز از این ابزار برای ایجاد رونق معاملات در بازار گواهی سپرده و قراردادهای مشتقه محصولاتی همچون زعفران و زیره کمک گیرد.

در همین راستا بود که رییس سازمان بورس و اوراق بهادار طی مراسم راه اندازی معاملات گواهی سپرده و قراردادهای آتی زیره سبز گفت: روند تکمیل زنجیره ابزارهای مالی در بورس کالای ایران به این گونه است که در گام اول معاملات گواهی سپرده کالایی راه اندازی می شود و سپس معاملات قراردادهای آتی شروع به کار می کند. همچنین پس از تکمیل معاملات در بازار مشتقه با قرارداد اختیار معامله، صندوق های کالایی راه اندازی می شود که سازمان بورس با جدیت به دنبال تسهیل اخذ مجوز صندوق های کالایی به خصوص در حوزه کشاورزی است.

ارکان صندوق

صندوق ها دارای مدیر، متولی و حسابرس هستند که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار تایید شده و مجوزهای تاسیس و فعالیت را دریافت می کنند بنابراین مدیر و متولی صندوق معمولا از نهادهای مالی هستند که بعد از دریافت مجوز اقدام به جمع آوری وجوه کرده و بر روی طلا یا سایر دارایی هایی که در اساسنامه صندوق ها ذکر شده است، سرمایه گذاری می کنند.

مزایا

به گفته کارشناسان، با توسعه این صندوق ها حجم قابل توجهی از سرمایه سرگردانی که در جامعه وجود دارد، وارد صندوق می شود. صندوق های کالایی محصولات کشاورزی صرفا روی یک محصول سرمایه گذاری نکرده و می توانند وجوه خود را محصولات متنوعی از این حوزه اعم از زعفران، زیره، ذرت و جو و ... سرمایه گذاری کنند، لذا این صندوق ها به مراتب گزینه بهتری برای سرمایه گذاران به نسبت ورود آنها در بازار محصولات کشاورزی است که زمان تولید و برداشت مختلفی دارند. به این ترتیب از طریق ایجاد تنوع در تعداد محصولات در صندوق های کالایی مبتنی بر محصولات کشاورزی، ریسک تحمیلی بر صندوق که ناشی از فصلی بودن محصولات کشاورزی است، پوشش داده می شود.

از سوی دیگر این صندوق ها به صورت روزانه پرتفوی سرمایه گذاری خود را منتشر کرده و روزانه اعلام می کنند که چه بخشی از دارایی های صندوق را در کدامیک از محصولات کشاورزی و ابزارهای مالی مرتبط با آن سرمایه گذاری کردند که این امر شفافیت قابل توجهی را برای سرمایه گذاران و خریداران واحدهای سرمایه گذاری این صندوق ارایه می دهد.

علاوه بر آن، متولی و حسابرس بر فعالیت مدیر صندوق نظارت کرده و سازمان بورس هم بر روی NAV و قیمت های صندوق نظارت می کند؛ بنابراین از نظر شفافیت این صندوق ها جزو شفاف ترین نهادهای مالی هستند.

راهکار تجمیع سرمایه های خُرد

در همین ارتباط مدیرعامل تامین سرمایه تمدن در خصوص اثرات راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری کالایی در ایجاد رونق و نقدشوندگی معاملات انواع کالا و گواهی های سپرده کالایی گفت: بدون شک راه اندازی صندوق های مبتنی بر کالا در شرایط امروز بازار ما یک الزام مفید و اثربخش است که می توانند در حوزه های مختلف و روی کالاهای مختلف ایجاد شده و فعالیت کنند.

محمودرضا خواجه نصیری افزود: با وجود این نهاد، سرمایه گذار وقتی وارد حوزه کسب سود از طریق مشارکت در خرید و فروش کالاهای کشاورزی شود، دیگر نیازی نیست با کالای فیزیکال درگیر باشد؛ بلکه می تواند روی واحدهای سرمایه گذاری صندوق کالایی محصولات کشاورزی را خریداری کند.

وی ادامه داد: صندوق های کالایی یا صندوق های سرمایه‌گذاری کالایی چندین هدف را دنبال می کنند، یکی از آن هدف ها این است که منابع مالی را از سوی افرادی که علاقه مند به سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی هستند، تجمیع می‌کند. در نتیجه این اقدام صرفه ای که ایجاد می‌شود قابلیت ورود به یک بخش خاص را دارد، حتی قابلیت تعیین قیمت برای یک بخش خاص را خواهد داشت.

خواجه نصیری در بیان مزیت دیگر این صندوق ها اظهار کرد: یکی دیگر از این مزایا آن است که افرادی که حرفه ای نیستند و شاید فرصت کافی را برای این کار ندارند که خود مستقیما اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای کشاورزی مثل گواهی سپرده گندم، زعفران، زیره و یا ذرت و جو، اوراق اختیار ذرت و جو و همچنین قراردادهای آتی زعفران و زیره را معامله کنند با خرید واحدهای صندوق های سرمایه‌گذاری کالایی دست به انجام این کار می زنند.