اقتصاد ایران این روزها در حال ورورد به شرایطی جدید است و در این مسیر همزمان با افزایش علاقمندی به سرمایه گذاریهای جدید در کشورمان، بازار سرمایه و بورس های کشور می توانند درآینده اقتصاد ایران نقش آفرین باشند.

با توجه این که کشورمان در مسیر توسعه اقتصادی قرار گرفته است باید گفت که کارکرد بورس کالا در رونق اقتصادی کشور و معامله های شفاف می تواند در مسیر خروج از رکود و نیز وجود برخی رانتها جلوگیری کند و همگام با روند رو به رشد توسعه اقتصادی کشور بازارهای مختلف به سوی شفاف شدن گام بردارند.

اکنون بورس کالای ایران به عنوان محلی مطمئن و شفاف برای انواع معامله ها جایگاه واقعی خود را در بازار سرمایه و در نگاهی کلان در اقتصاد کشور به دست آورده است و معامله انواع محصولات نفتی و پتروشیمی در این بورس به طور منظم و شفاف در حال انجام است و با توجه به آمارهای موجود، حجم معامله ها افزایش یافته و رانت در برخی محصولات کاهش محسوسی را تجربه کرده است .

اعتماد دولت یازدهم به ساز و کار شفاف بورس کالا در مصوبه های ابلاغ شده از سوی دولت آشکار است و بورس کالا با فرهنگسازی توانسته است که ابعاد تاثیرگذار فعالیت اقتصادی را برای نهادهای تصمیم گیر و تصمیم ساز کشور آشکار کند.

با توجه به جایگاه بورس کالا به عنوان قطب مبادلات محصولات پتروشیمی و افزایش سودآوری فروش و همچنین شفافیت بسیار بالای این شیوه معاملاتی در کنار تمایل دولت به تقویت واحدهای پایین‌دستی، توجه هرچه بیشتر و بهتر به این بازار رسمی بیش از پیش از سوی تحلیلگران توصیه می‌شود.

در این میان، چندی است که بحث خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا دوباره از سوی برخی مسئولان مطرح شده است اما پیگیریهای خبرنگار شانا از وزارت امور اقتصادی و دارایی حاکی از آن است که خروج این محصولات از بورس کالای ایران مورد تایید این وزارتخانه نیست و در این راستا یکی از مسئولان ارشد اقتصادی کشور به خبرنگار شانا گفت: خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا مورد تایید نیست.

وی تصریح کرد: تغییر روشهای خرید و فروش و بازبینی در نحوه معامله ها قابل بررسی است ولی خروج کامل معامله محصولات پتروشیمی از بورس کالای ایران مطرح نیست.

کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که بورس کالای ایران در مسیر رشد و تعالی خود قرار دارد و براساس سند جامع استراتژیک، آینده و جایگاه مناسبی برای آن در اقتصاد ملی قابل تصور است و با توجه به این که یکی از کارکردهای بازار سرمایه شفافیت آن است، بورس کالا به عنوان یکی از بورسهای کشور، نقشی پررنگ در مبادلات کالاهای مختلف با محوریت نظام قیمتگذاری شفاف دارد.

امروز با توجه به اطمینان خریداران و فروشندگان از کارکرد مطمئن رینگ های مختلف بورس کالای ایران می توان گفت که این بورس به دلیل نظارتهای موجود بورسی کاملا شفاف است.

اکنون نیز با توجه به فضای مثبت ایجاد شده در کشور، بورس کالای ایران آمادگی دارد با توجه به زیرساختهای مطلوب ایجادشده، در دوران پساتحریم نقش بیشتری در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند و در این مسیر مدیران بورس کالا اعلام کرده اند که همه زیرساختها برای دوران پساتحریم آماده است و این بورس می خواهد در اقتصاد ایران بیش از گذشته نقش آفرین باشد.

محصولات مختلف پتروشیمی و نیز فرآورده‌های نفتی افزون بر دیگر کالاهای صنعتی و کشاورزی در بورس کالا اکنون در حال معامله هستند و رینگ صادراتی این بورس می‌تواند همزمان با پایان تحریمها در زمینه صادرات بیش از پیش فعال شود.

کارشناسان بورس بر این اعتقاد هستند که با عزم جدی دولت تدبیر و امید بدون شک بورس کالا هرچه بیشتر نقش کامل خود را در تخصیص بهینه منابع و افزایش هر چه بیشتر توان رقابت بنگاههای اقتصادی ایفا خواهد کرد و نتایج آن سبب بهبود شرائط کلان اقتصاد کشور خواهد شد.

در این میان، نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که امکان معامله با روشهای متنوع در قالب قراردادهای بلندمدت با شرایط مختلف در بورس کالا وجود دارد و اقتصاد ایران که در حال گذر از رکود است، با بهره گیری از روشهای نوین معاملاتی می تواند به صورت شفاف گام در مسیر رشد بگذارد واستفاده از روشهای قدیمی فروش محصولات پتروشیمی به اعتقاد بسیاری از کارشناسان می تواند چالش های مختلفی رادرپی داشته باشد.

*یادداشت: سید فواد نبوی