حسین نوروزی زاده، کارشناس بازار سرمایه و مدیر معاملات بورس کالای کارگزاری پاسارگاد، درباره مزایای ورود املاک دولتی و املاک مازاد شهرداری ها به بورس کالا به «کالاخبر» گفت: معاملات در بورس کالا براساس تقابل عرضه و تقاضا و در یک بستر رقابتی و شفاف انجام می‌شود. این معاملات، قابلیت رصد شدن توسط انواع نهادهای نظارتی و فعالان بازار و سرمایه‌گذاران را دارد و هر شخص واجد شرایط با مدارک حداقلی می‌تواند در بورس کالا، کد معاملاتی دریافت کند و در یک رقابت منصفانه و در شرایط برابر با سایرین، کالا یا محصول خود را خریداری کند.

نوروزی زاده گفت: مکانیزم حراج (auction) یکی از شیوه‎های مرسوم و پذیرفته شده در بورس‎های کالایی در دنیا است. روش معاملات حراج در بورس، شرایطی را مهیا می‎کند تا همه بتوانند در آن شرکت کرده و معامله کنند. همچنین رقابت قیمتی در سامانه معاملات الکترونیکی، وضعیت یکسان معاملاتی را برای متقاضیان به همراه داشته و شیوه مناسبی برای کشف قیمت منصفانه است.

وی افزود: این روش معاملاتی به سادگی می‌تواند جایگزین شیوه‌های سنتی و غیرشفاف حضور در مزایده‌های مرسوم و قدیمی شود و جلوی بسیاری از شبهات و زد و بندها را بگیرد و اطمینان خاطری به دو طرف معامله بدهد که به دور از رانت و تبعیض و سواستفاده‎های احتمالی، ملکی را خریده کرده یا بفروشند.

نوروزی زاده تصریح کرد: به‌طور کلی، عرضه املاک مازاد نیز چه توسط شهرداری‌ها یا بانکها و یا نهادهای عمومی صورت پذیرد، از یک فرآیند سنتی غیرشفاف سلیقه‌ای تبدیل به یک  فرآیند قانونمند رسمی خواهد شد که مزایای مناسبی هم برای متقاضیان و هم برای عرضه کنندگان خواهد داشت.

مزایای پیش فروش متری مسکن

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به طرح پیش فروش متری مسکن در بورس کالا اشاره کرد و گفت: طرح فروش متری املاک و مستغلات، در قالب یک ابزار مالی نوین یعنی اوراق سلف موازی استاندارد که سابقه اجرایی شدن در بورس کالا را نیز دارد، تعریف می شود. به این ترتیب، می‌توان، دو هدف عمده از فروش متری مسکن، تحت قالب اوراق سلف تعریف کرد، یکی از این دو هدف، تامین مالی پروژه‌های املاک، ساختمان، شرکت‌های سازنده و هدف دیگر، سرمایه‌گذاری آسان در قالب سرمایه‌های خرد آحاد مردم در پروژه‌های ساختمانی است که در نهایت موجب خانه دار شدن سرمایه گذاران می شود.

وی در ادامه بیان کرد: یکی از نکات مهم در این امر، استاندارد سازی واحدهای مسکونی یا اداری-تجاری برای انتشار اوراق، بر روی طرح‌ها و پروژه‌هاست. همانطور که می‌دانید استانداردسازی یک پروژه ساختمانی با توجه به شرایط خاص هر ملک، روند بسیار دشوار و پیچیده‌ای دارد. مصالح ساختمانی به کار رفته در ساخت، سازنده بنا، متراژ، طبقه، امکانات سازه و بسیاری عوامل دیگر سبب می شود دو ساختمان مشابه در یک محل یا منطقه جغرافیایی قیمت های متفاوتی داشته باشند که یکی از راه حل‌ها می‌تواند تعریف اوراق بر روی یک پروژه انبوه‌سازی یا شهرکی با شرایط و مصالح یکسان باشد.

جمع بندی 

نوروزی زاده اظهار داشت: با این تفاسیر معاملات مسکن در بورس کالا را در دو حوزه می‎توان طبقه‌بندی کرد یکی معاملات در بازار فیزیکی که فروش و واگذاری اموال مازاد بانک‌ها و نهادهای دولتی، حاکمیتی و شهرداری‌ها در آن مدنظر است. در جمع بندی باید گفت که این شیوه می‌تواند جانشین شایسته‌ای برای روش‌های سنتی مزایده و ارسال و بازگشایی پاکت‌های شرکت در مزایده باشد. بخش دوم نیز بحث تامین مالی بنگاه‎ها، فراهم آوردن امکان سرمایه‌گذاری خرد و مدیریت ریسک با استفاده از ابزارهای نوین مالی از جمله اوراق سلف موازی استاندارد است که حتی با وجود بازار ابزار مشتقه در بورس کالا، می‌توان چرخه معاملاتی در حوزه اوراق مسکن را تکمیل کرد.

او در پایان به این نکته اشاره کرد که بدون تردید چنانچه معاملات مسکن در بورس کالا رونق بگیرد و بازیگران بزرگ بازار مسکن وارد این حوزه شوند، حداقل در برخی مناطق و حوزه‌های جغرافیایی می‌تواند مانند محصولات موجود در بورس کالا مرجع قیمت‌گذاری شود و دست‌های پیدا و پنهان دلالی و واسطه‌گری‌های مضر را از این بازار کوتاه کند.